1. Πώς χρησιμοποιείται;
2. Πότε παραγγέλνεται;
3. Τι σημαίνει το αποτέλεσμα;
4. Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να μάθω;

Πώς χρησιμοποιείται;
Η δοκιμασία A1c και ο υπολογισμός της eAGχρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της ρύθμισης του σακχάρου των διαβητικών ασθενών. Ο σκοπός είναι οι διαβητικοί να διατηρούν τη γλυκόζη αίματος τους όσο περισσότερο γίνεται στα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό βοηθάει στην ελαχιστοποίηση των επιπλοκών που προκαλούνται από τη χρονίως ανεβασμένη τιμή γλυκόζης, όπως είναι οι προοδευτικές βλάβες σε όργανα-στόχους όπως τα νεφρά, οι οφθαλμοί, τα περιφερικά νεύρα και το καρδιαγγειακό σύστημα. Η δοκιμασία A1ctestκαι ο υπολογισμός της eAGδίνουν μία εικόνα της μέσης τιμής γλυκόζης αίματος τους τελευταίους μήνες. Μπορούν να βοηθήσουν εσάς και το γιατρό σας να γνωρίζετε αν η ρύθμιση του διαβήτη σας είναι επιτυχημένη ή θα πρέπει να επανεξετασθεί.

Η δοκιμασία A1cχρησιμοποιείται συχνά για να βοηθήσει τους προσφάτως διαγνωσθέντες διαβητικούς να γνωρίζουν πόσο αυξημένες ήταν οι τιμές γλυκόζης τους. Μπορεί να παραγγελθεί αρκετές φορές, ώσπου να επιτευχθεί ρύθμιση της γλυκόζης και στη συνέχεια πάλι αρκετές φορές το χρόνο, ώστε να επιβεβαιωθεί η καλή ρύθμιση του σακχάρου.

Η δοκιμασία A1cμπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δοκιμασία screeningαλλά και για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη. Παρόλα αυτά, δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τη διάγνωση σε έγκυες γυναίκες, σε ασθενείς που είχαν πρόσφατο ιστορικό σοβαρής αιμορραγίας ή μεταγγίσεων αίματος, σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ή ηπατική νόσο, με αιματολογικές παθήσεις όπως σιδηροπενική αναιμία, ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 και σε αιμοσφαιρινοπάθειες Ακόμη, μόνο οι τιμές A1cπου έχουν αναφερθεί με μία ευρέως αποδεκτή (προτυποποιημένη) μέθοδο από εργαστήριο, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για διαγνωστικούς σκοπούς ή για screening. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η γλυκόζη πλάσματος νηστείας ή η δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη. Μέχρι σήμερα, οι δοκιμασίες για τη μέτρηση της A1cπου γίνονται στο ιατρείο ή στο σπίτι παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση για να χρησιμοποιηθούν στη διάγνωση του διαβήτη, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας (φαρμακευτικής και μη).

Πότε παραγγέλνεται η δοκιμασία;
Αναλόγως τον τύπο του διαβήτη που έχετε, πόσο καλά ρυθμίζεται και τον ιατρό σας, η A1cσυνιστάται να μετράται 2 με 4 φορές το χρόνο. Η Αμερικανική Εταιρεία Διαβήτη (ADA) συνιστά τη μέτρηση της A1cτο λιγότερο 2 φορές το χρόνο. Όταν γίνεται η πρώτη διάγνωση του διαβήτη ή όταν ο έλεγχος του δεν είναι καλός, η A1c μπορεί να μετράται και συχνότερα.

Για διαγνωστικούς λόγους και ως δοκιμασία screening, η A1cμπορεί να παραγγέλνεται ως μέρος του τακτικού εργαστηριακού ελέγχου (checkup) ή όταν υπάρχει υποψία σακχαρώδους διαβήτη λόγω ύπαρξης σημείων ή συμπτωμάτων υπεργλυκαιμίας όπως:

• Πολυδιψία
• Πολυουρία
• Κόπωση
• Διαταραχές οράσεως
• Δερματικές πληγές που αργούν να επουλωθούν

Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της δοκιμασίας;
Για την παρακολούθηση της ρύθμισης της γλυκόζης, η A1cαναφέρεται ως ποσοστό % και συνιστάται οι διαβητικοί να τη διατηρούν κάτω του 7%. Η αναφορά (απαντητικό) της εξέτασης A1cμπορεί να περιλαμβάνει την υπολογιζόμενη eAG, που υπολογίζεται με βάση τα επίπεδα της A1c. Στόχος είναι η αναφερόμενη eAGνα σας βοηθάει στη συσχέτιση της A1cμε τις καθημερινές τιμές γλυκόζης. Η φόρμουλα για την eAGμετατρέπει ποσοστά της A1cαπό μονάδες mg/dLή mmol/L, ώστε να είναι δυνατή η σύγκρισή τους με τα επίπεδα γλυκόζης όπως προσδιορίζονται από μηχανήματα στο εργαστήριο ή στο σπίτι.

Θα πρέπει να τονισθεί ότι η eAGείναι μία εκτίμηση της γλυκόζης αίματος τους τελευταίους μήνες. Δεν ταιριάζει απόλυτα με καμία τιμή γλυκόζης ορού ημερησίως. Η ADAέχει υιοθετήσει αυτό τον υπολογισμό και έχει πληροφορίες για αυτόν και για τον υπολογισμό του στον ιστότοπό της.

Όσο πλησιέστερα κρατάει ένας διαβητικός τη A1cστο 6%, χωρίς να παθαίνει βαριά υπογλυκαιμία, τόσο το καλύτερο ρυθμίζεται ο διαβήτης του. Όσο αυξάνουν οι τιμές της A1cκαι της eAG  τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος για επιπλοκές.

Στη δοκιμασία screeningκαι στη διάγνωση, μερικά αποτελέσματα που μπορούμε να συναντήσουμε είναι:

• Ένας μη διαβητικός άνθρωπος θα έχει τιμές A1cμεταξύ 4% και 6%.
• Διαβήτης: A1c≥6.5% (47 mmol/mol).
• Προ-διαβήτης (αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη στο μέλλον): A1cμεταξύ 5.7% και 6.4% (39 - 46 mmol/mol)

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να ξέρω;
Η δοκιμασία της A1c δεν αντικατοπτρίζει οξείες αυξήσεις ή μειώσεις στη γλυκόζη του αίματος. Οι ήπιες μεταβολές της γλυκόζης σε κάποιον διαβητικό δεν μπορεί να αντικατοπτριστούν στην A1c.

Αν έχετε μία παραλλαγή στην αιμοσφαιρίνη, όπως συμβαίνει στη δρεπανοκυτταρική αναιμία (αιμοσφαιρίνη S), θα έχετε μειωμένα ποσά αιμοσφαιρίνης A. Αυτό μπορεί να περιορίσει τη χρησιμότητα της δοκιμασίας A1cστη διάγνωση ή/και στην παρακολούθηση της θεραπείας του διαβήτη. Αν έχετε αναιμία, αιμόλυση ή βαριά αιμορραγία, η δοκιμασία A1cμπορεί να είναι ψευδώς χαμηλή. Αν έχετε σιδηροπενία μπορεί να έχετε αυξημένη τιμή A1c. Αν έχετε μεταγγισθεί προσφάτως, τότε η A1cμπορεί να είναι ψευδώς αυξημένη (τα διαλύματα του αίματος έχουν υψηλές τιμές γλυκόζης) και δεν αντανακλούν με ακρίβεια τις τιμές γλυκόζης για τους τελευταίους 2 με 3 μήνες.