Τι προσδιορίζεται;
Η γλυκόζη είναι ένα απλό σάκχαρο που αποτελεί την βασική πηγή ενέργειας του σώματος. Οι υδρογονάνθρακες που καταναλώνουμε διασπώνται σε γλυκόζη (και σε κάποια άλλα απλά σάκχαρα), που απορροφώνται από το λεπτό έντερο, και κυκλοφορούν σε όλο το σώμα. Τα περισσότερα από τα κύτταρα του σώματος απαιτούν γλυκόζη για παραγωγή ενέργειας. Τα κύτταρα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος δεν βασίζονται απλώς στη γλυκόζη για να προσλάβουν ενέργεια, μπορούν να λειτουργήσουν μόνον αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα παραμένουν πάνω από ένα ορισμένο όριο.
Η χρησιμοποίηση της γλυκόζης από το σώμα εξαρτάται από το πόσο διαθέσιμη είναι η ινσουλίνη, μία ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Η ινσουλίνη λειτουργεί ως ρυθμιστής κυκλοφορίας, μεταφέροντας γλυκόζη στα κύτταρα του σώματος, κατευθύνοντας το σώμα να αποθηκεύει περίσσεια γλυκόζης ως γλυκογόνο (glycogen) (για βραχυπρόθεσμη αποθήκευση) και/ή ως τριγλυκερίδια σε λιπώδη κύτταρα. Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς γλυκόζη ή ινσουλίνη, και αυτά τα δύο θα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η γλυκόζη στο αίμα αυξάνεται ελαφρά μετά από κάθε γεύμα και, για να μειωθεί, εκκρίνεται ινσουλίνη σε ποσότητα που εξαρτάται από την ποσότητα και το είδος του γεύματος. Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα πέσουν πολύ χαμηλά, όπως μπορεί να συμβεί μεταξύ των γευμάτων ή μετά από κοπιώδη άσκηση, το γλυκογόνο (μία άλλη παγκρεατική ορμόνη) εκκρίνεται για να δώσει το μήνυμα στο συκώτι να μετατρέψει λίγο γλυκογόνο σε γλυκόζη, αυξάνοντας έτσι τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα πέσουν πολύ χαμηλά, όπως μπορεί να συμβεί μεταξύ των γευμάτων ή μετά από κοπιώδη άσκηση, το γλυκογόνο (μία άλλη παγκρεατική ορμόνη) εκκρίνεται για να δώσει το μήνυμα στο συκώτι να μετατρέψει λίγο γλυκογόνο σε γλυκόζη, αυξάνοντας έτσι τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Αν ο μηχανισμός ανάδρασης (feedback mechanism) του ζεύγους γλυκόζη/ινσουλίνη λειτουργεί σωστά, η ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα παραμένει αρκετά σταθερή. Αν η ισορροπία αυτή ανατραπεί και τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αυξηθούν, τότε το σώμα προσπαθεί να αποκαταστήσει την ισορροπία αυξάνοντας την παραγωγή ινσουλίνης και αποβάλλοντας ταυτόχρονα γλυκόζη στα ούρα.
Βαριά, οξεία υπεργλυκαιμία (hyperglycemia) ή υπογλυκαιμία (hypoglycemia) μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή, προκαλώντας δυσλειτουργία σε κάποιο όργανο, βλάβη στον εγκέφαλο, κώμα, και, σε ακραίες περιπτώσεις, το θάνατο. Σε χρόνια βάση, υψηλά επίπεδα γλυκόζης του αίματος μπορούν να προκαλέσουν προοδευτική βλάβη σε όργανα του σώματος όπως στα νεφρά, στα μάτια, στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, και στα νεύρα. Χρόνια υπογλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικές και νευρικές βλάβες.
Μερικές γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν υπεργλυκαιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (pregnancy) και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη κύησης (gestational diabetes). Αν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, οι μητέρες αυτές μπορεί να γεννήσουν υπέρβαρα μωρά που μπορεί να έχουν χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Γυναίκες που είχαν διαβήτη κύησης μπορεί στη συνέχεια να εμφανίσουν ή να μην εμφανίσουν διαβήτη.
Πως συλλέγεται το δείγμα;
Λαμβάνεται δείγμα αίματος μέσω μίας βελόνας που μπαίνει σε μία φλέβα στο χέρι, ή μία σταγόνα αίματος μετά από ένα τσίμπημα του δέρματος με ένα μικρό, μυτερό νυστέρι. Μερικές φορές συλλέγεται ένα τυχαίο δείγμα ούρων (random urine sample)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αν το να υποβληθείτε σε ιατρικές εξετάσεις προκαλεί σ’ εσάς ή σε ένα κοντινό σας πρόσωπο άγχος, αμηχανία ή ακόμα και δυσκολία να το αντιμετωπίσετε, ίσως θα σας βοηθούσε να διαβάσετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα άρθρα: Πώς να τα βγάλετε πέρα με τον πόνο μιας εξέτασης, τη δυσφορία και το άγχος (Coping with Test Pain, Discomfort, and Anxiety), Χρήσιμες συμβουλές για τις εξετάσεις του αίματος (Tips on Blood Testing), Χρήσιμες συμβουλές για να βοηθήσετε τα παιδιά μέσα από τις ιατρικές εξετάσεις τους (Tips to Help Children through Their Medical Tests), και Χρήσιμες συμβουλές για να βοηθήσετε τους ηλικιωμένους μέσα από τις ιατρικές εξετάσεις τους (Tips to Help the Elderly through Their Medical Tests.)
Ένα άλλο άρθρο, Ακολούθησε αυτό το δείγμα (Follow That Sample), ρίχνει μία γρήγορη ματιά στη συλλογή και επεξεργασία ενός δείγματος αίματος καθώς και άλλων βιολογικών δειγμάτων.
Απαιτείται κάποια προετοιμασία ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα του δείγματος;
Γενικά, συνιστάται να είστε νηστικός πριν κάνετε προσδιορισμό του ζαχάρου στο αίμα σας
