Πως χρησιμοποιείται;

Η Lp(a) δεν ζητείται προς το παρόν ως εξέταση ρουτίνας. Μπορεί να ζητηθεί μαζί με άλλες λιπιδικές εξετάσεις για να ελεγχθούν επιλεκτικά οι παράγοντες κινδύνου για νόσο των στεφανιαίων αγγείων (CAD) και εγκεφαλικών αγγειακών επεισοδίων. Η Lp(a) καθώς και διάφοροι άλλοι  νέοι δείκτες καρδιακού κινδύνου (όπως ApoB, hs-CRP, ApoAκαι επίπεδα ομοκυστεΐνης) ζητούνται σε ασθενείς που έχουν ισχυρό οικογενειακό ιστορικό πρώιμη στεφανιαίας αρτηριακής νόσου.

Μερικοί ιατροί μπορεί να ζητήσουν αυτές τις εξετάσεις σε ασθενείς με καρδιακή ή αγγειακή νόσο, ειδικά σε αυτούς που έχουν φυσιολογικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα λιπιδίων. Αφού το 50% των ανθρώπων που εμφανίζουν καρδιακή προσβολή έχουν φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης, οι ιατροί αρχίζουν να εξετάζουν άλλους παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν την καρδιακή νόσο. Πιστεύεται ότι τα αυξημένα επίπεδα Lp(a) μπορούν να οξύνουν άλλες καρδιακές και αγγειακές διαδικασίες.

Πότε ζητείται;
Η Lp(a) μπορεί να ζητηθεί μαζί με άλλες λιπιδικές εξετάσεις, όταν έχετε  οικογενειακό ιστορικό πρωίμου CAD κι όταν ο γιατρός υποπτεύεται οικογενειακή υπερχοληστεριναιμία. Μπορεί επίσης να ζητήσει τα επίπεδα Lp(a) όταν έχετε περάσει εγκεφαλικό ή καρδιακή προσβολή αλλά έχετε φυσιολογικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα λιπιδίων.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα επίπεδα Lp(a) μπορεί να ζητηθούν σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες για να δουν εάν αυξημένα επίπεδα Lp(a) (συνδέονται με  μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων) έχουν αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης CAD.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της εξέτασης;
Τα επίπεδα Lp(a) είναι γενετικά καθορισμένα και παραμένουν σχετικά σταθερά στην διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Δεν επηρεάζονται από αλλαγές στον τρόπο ζωής και από τα περισσότερα φάρμακα.

Υψηλά επίπεδα Lp(a) μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης στεφανιαίας αρτηριακής νόσου και εγκεφαλικών αγγειακών επεισοδίων και μπορούν να εμφανιστούν σε άτομα με φυσιολογικό λιπιδικό προφίλ. Αυξημένα επίπεδα Lp(a) πιστεύεται ότι λειτουργούν ανεξάρτητα για να ενισχύσουν υποκείμενες καρδιακές ή αγγειακές διαδικασίες που οδηγούν σε νόσημα. Άλλες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν αυξημένα επίπεδα Lp(a)  περιλαμβάνουν:

·         Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

·         Μείωση οιστρογόνων

·         Οικογενειακή υπερχοληστεριναιμία- μια κληρονομούμενη δυσλειτουργία που περιλαμβάνει υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.

·         Σοβαρός υποθυρεοειδισμός

·         Μη ρυθμισμένος διαβήτης

·         Νεφρωσικό σύνδρομο

Χαμηλά επίπεδα Lp(a) δεν φαίνεται να προκαλούν προβλήματα.

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω;

Τα επίπεδα Lp(a) δεν είναι εξέταση ρουτίνας. ΟικατευθυντήριεςοδηγίεςαπότοNational Cholesterol Education program (NCEP),  the Adult treatment Panel III (σελ. II-21, διαθέσιμο σε PDF) έχουν αναγνωρίσει την πιθανή χρησιμότητα της Lp(a) και άλλων νέων δεικτών καρδιακού κινδύνου σαν το Lp(a) αλλά δεν συνιστώνται για εκτενή πληθυσμιακό έλεγχο. Οι κατευθυντήριες οδηγίες της National Academy of Clinical Biochemistry (NACB), για τους νέους βιοδείκτες της καρδιαγγειακής νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου, επίσης συστήνουν τις εξετάσεις αυτές σε ασθενείς με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό πρωίμου κινδύνου CVD ή σε αυτούς με ενδιάμεσο καρδιαγγειακό κίνδυνο αλλά όχι για γενικό πληθυσμιακό έλεγχο.

Αυτό γίνεται μερικώς εξαιτίας του ότι τα επίπεδα Lp(a) είναι γενετικά καθορισμένα και δύσκολο να αλλάξουν. Το νικοτινικό οξύ (νιασίνη) και τα οιστρογόνα (στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες) φαίνεται να χαμηλώνουν λίγο τα επίπεδα της Lp(a) αλλά η επίδρασή τους φαίνεται να διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα και δεν είναι ακόμα γνωστό εάν τα χαμηλότερα επίπεδα Lp(a) τελικά μειώνουν τον κίνδυνο. Οι ειδικοί προς το παρόν δεν συστήνουν φαρμακευτική αγωγή για αυξημένα επίπεδα Lp(a) αλλά μερικοί προτείνουν ότι  οι ασθενείς αυτοί πρέπει να βρίσκονται σε επιφυλακή χαμηλώνοντας τα επίπεδα της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης τους (LDL- ''κακή'' χοληστερόλη) ώστε με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βοηθηθούν στην μείωση του συνολικού τους κινδύνου.

Γενικά, τα λιπίδια δεν πρέπει να μετρούνται κατά την διάρκεια πυρετού ή σοβαρής μόλυνσης, μέσα σε τέσσερις βδομάδες από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), εγκεφαλικό ή άλλο σοβαρό χειρουργείο, αμέσως μετά από εκτεταμένη πρόσληψη αλκοόλης, σε σοβαρό μη ρυθμισμένο διαβήτη, όταν η γυναίκα είναι έγκυος ή κατά τη διάρκεια γρήγορης απώλειας βάρους.