Πώς χρησιμοποιείται;
Πότε παραγγέλλεται;
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
Πώς χρησιμοποιείται;
Η εξέταση της κρεατινίνης χρησιμοποιείται μαζί με την εξέταση της ουρίας BUN (blood urea nitrogen) test για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας. Και οι δύο εξετάσεις παραγγέλλονται συχνά στα πλαίσια γενικών εξετάσεων comprehensive metabolic panel, μίας ομάδας δηλαδή εξετάσεων, που γίνονται για την εκτίμηση της λειτουργίας των βασικών οργάνων του σώματος. Οι γενικές εξετάσεις χρησιμοποιούνται για μαζικό έλεγχο υγειών ανθρώπων, κατά την διάρκεια τσεκάπ και για την αξιολόγηση ασθενών με οξείες acutely ή χρόνιες chronically νόσους. Αν τα αποτελέσματα εξετάσεων κρεατινίνης και ουρίας βρεθούν εκτός των ορίων αναφοράς ή αν έχετε ένα νόσημα όπως ο διαβήτης, που είναι γνωστό ότι επηρεάζει τους νεφρούς, τότε αυτές οι δύο εξετάσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση της πορείας της δυσλειτουργίας των νεφρών και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Κρεατινίνη και ουρία αίματος μπορούν επίσης να παραγγελθούν για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας πριν από κάποιες ιατρικές διαδικασίες, όπως η υπολογιστική τομογραφία (αξονική τομογραφία), που μπορεί να χρειάζονται την χρήση φαρμάκων, που μπορεί να βλάψουν τους νεφρούς.
Οι τιμές κρεατινίνης στο αίμα και στα ούρα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της κάθαρσης κρεατινίνης. Αυτή η εξέταση μετρά πόσο αποτελεσματικά διηθούν οι νεφροί σας από το αίμα μικρά μόρια, όπως η κρεατινίνη.
Η κρεατινίνη ούρων μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μαζί με ποικιλία άλλων εξετάσεων ούρων σαν διορθωτικός παράγοντας. Εφόσον παράγεται και απομακρύνεται με σχετικά σταθερό ρυθμό, η ποσότητα κρεατινίνης στα ούρα μπορεί να συγκριθεί με την ποσότητα κάποιας άλλης ουσίας. Τέτοια παραδείγματα είναι η μέτρηση της κρεατινίνης μαζί με τις πρωτεΐνες για τον υπολογισμό του λόγου πρωτεϊνών ούρων/κρεατινίνης urine protein/creatinine ratio (UP/CR) και η μέτρηση της κρεατινίνης μαζί με μικροαλβουμίνη microalbumin για τον υπολογισμό του λόγου μικροαλβουμίνης/κρεατινίνης. Αυτές οι εξετάσεις χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας, αλλά και για να ανιχνεύσουν άλλες διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος.
Μετρήσεις της κρεατινίνης του ορού (μαζί με την ηλικία, το βάρος και το φύλο) χρησιμοποιούνται επίσης για τον υπολογισμό του ρυθμού σπειραματικής διήθησης, που χρησιμοποιείται στα πλαίσια μαζικών ελέγχων για ανίχνευση νεφρικής βλάβης.
[Back to top]
Πότε παραγγέλλεται;
Η κρεατινίνη μπορεί να παραγγελθεί σαν μέρος γενικών εξετάσεων, κατά την διάρκεια ιατρικής εξέτασης. Μπορεί να παραγγελθεί όταν παραπονείστε για μη ειδικά συμπτώματα, όταν είστε άρρωστοι σε οξεία φάση και/ή όταν ο ιατρός σας υποπτεύεται ότι οι νεφροί σας δεν λειτουργούν σωστά. Κάποιες ενδείξεις και συμπτώματα νεφρικής δυσλειτουργίας περιλαμβάνουν:
- Κόπωση, έλλειψη συγκέντρωσης, ανορεξία, προβλήματα ύπνου
- Οίδημα ή πλαδαρότητα, ειδικά γύρω στα μάτια ή στο πρόσωπο, τους καρπούς, την κοιλιά, τους μηρούς ή τους αστραγάλους
- Ούρα καφέ χρώματος, με αφρό, ή αίμα
- Μείωση της ποσότητας των ούρων
- Προβλήματα ούρησης,όπως κάψιμο ή ανώμαλη ροή κατά την διάρκεια ούρησης, αλλαγή συχνότητας ούρησης, ειδικά την νύκτα
- Πόνος στη μέση, κάτω από τα πλευρά, κοντά στη θέση των νεφρών
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
Η εξέταση κρεατινίνης μπορεί να παραγγελθεί, μαζί με ουρία και μικροαλβουμίνη, σε τακτά χρονικά διαστήματα, όταν έχετε διαγνωστεί με νεφρική δυσλειτουργία ή έχετε νόσημα που μπορεί να επηρεάσει την νεφρική λειτουργία, ή που μπορεί να επιβαρυνθεί από την νεφρική δυσλειτουργία. Ουρία και κρεατινίνη μπορεί να παραγγελθούν αν πρόκειται να κάνετε υπολογιστική τομογραφία, πριν ή κατά τη διάρκεια θεραπείας με συγκεκριμένα φάρμακα, και πριν και μετά αιμοδιάλυση για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.
[Back to top]
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα υποδεικνύουν νόσους ή καταστάσεις που επηρεάζουν την νεφρική λειτουργία. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Βλάβη ή οίδημα των αιμοφόρων αγγείων των νεφρών (σπειραματονεφρίτιδα) που προκαλείται, για παράδειγμα, από λοίμωξη ή αυτοάνοσα νοσήματα
- Βακτηριακή λοίμωξη των νεφρών (πυελονεφρίτιδα)
- Θάνατο των κυττάρων των μικρών σωλήνων των νεφρών (οξεία νεφρική ανεπάρκεια από ραβδομυόλυση) που προκαλείται, για παράδειγμα, από φάρμακα ή τοξίνες
- Προστατική νόσο, πέτρα στους νεφρούς ή άλλες αιτίες απόφραξης του ουροποιητικού
- Μειωμένη ροή αίματος στους νεφρούς λόγω σοκ, αφυδάτωσης, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, αθηρωμάτωσης, ή επιπλοκών διαβήτη
Τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα μπορεί επίσης να αυξηθούν προσωρινά σαν αποτέλεσμα μυϊκού τραυματισμού και συχνά παρουσιάζονται ελαφρά μειωμένα στην κύηση.
Χαμηλά επίπεδα κρεατινίνης δεν απαντώνται συχνά και συνήθως δεν είναι λόγος ανησυχίας. Μπορεί να ευρεθούν σε καταστάσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα μειωμένη μυϊκή μάζα.
Τα επίπεδα κρεατινίνης 24ώρου αξιολογούνται μαζί με τα επίπεδα στο αίμα στην εξέταση κάθαρσης κρεατινίνης.
Δεν υπάρχουν τυπικά όρια αναφοράς για κρεατινίνη σε τυχαίο δείγμα ούρων. Τέτοια αποτελέσματα συνήθως χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις των ούρων, όπως μικροαλβουμίνη και λευκώματα ούρων.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το αποτέλεσμα της εξέτασης κρεατινίνης ορού συγκρίνεται από τον ιατρό με ένα εύρος τιμών αναφοράς για να καθοριστεί αν το αποτέλεσμα είναι «φυσιολογικό» (βρίσκεται μέσα στο εύρος τιμών αναφοράς), υψηλό (βρίσκεται πάνω από το υψηλό όριο αναφοράς), ή χαμηλό (βρίσκεται κάτω από το χαμηλό όριο αναφοράς). Επειδή υπάρχουν πολλές μεταβλητές που μπορεί να επηρεάσουν τον προσδιορισμό του εύρους αναφοράς, οι τιμές αναφοράς για κάθε εργαστήριο είναι διαφορετικές. Για αυτό το λόγο, το εργαστήριο πρέπει να αναφέρει τα αποτελέσματα μαζί με το δικό του εύρος αναφοράς. Τυπικά, ο ιατρός σας θα γνωρίζει το εργαστήριο και το ιστορικό σας και θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα ανάλογα.
Αν και δεν υπάρχει κάποιο «τυπικό» εύρος τιμών αναφοράς για την κρεατινίνη στο αίμα, τα περισσότερα εργαστήρια αναφέρουν ένα παρόμοιο, αν και όχι αναγκαστικά ακριβώς ίδιο εύρος, σαν αυτό που ευρίσκεται στα ιατρικά εγχειρίδια ή στο διαδίκτυο. Για αυτό το λόγο, σας συνιστούμε να συζητάτε πάντα με τον ιατρό σας τα εργαστηριακά σας αποτελέσματα. Για περισσότερες πληροφορίες για το εύρος αναφοράς παρακαλούμε να διαβάσετε το άρθρο Εύρος Αναφοράς και Τι Σημαίνει.
[Back to top]
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
Φάρμακα όπως οι αμινογλυκοσίδες (βανκομυκίνη, γενταμυκίνη) μπορεί να προκαλέσουν νεφρική βλάβη, έτσι πρέπει να παρακολουθείται η κρεατινίνη κατά τη λήψη τους. Άλλα φάρμακα, όπως οι κεφαλοσπορίνες (κεφοτοξίνη) μπορεί να αυξήσουν την συγκέντρωση της κρεατινίνης, χωρίς να προκαλούν νεφρική βλάβη.
