Πως χρησιμοποιείται;

Η εξέταση αμμωνίας χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για να βοηθήσει στη διερεύνηση της αλλαγής στη συμπεριφορά και τη συνείδηση. Μπορεί να ζητηθεί μαζί με άλλες εξετάσεις όπως γλυκόζης, ηλεκτρολύτες, νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας για να βοηθήσει στη διάγνωση του αιτίας βυθίσματος σε κώμα άγνωστης προέλευσης ή για να βοηθήσει την διάγνωση συνδρόμου Reye ή ηπατικής εγκεφαλοπάθειας, που προκαλείται από διάφορες παθήσεις του ήπατος. Η εξέταση της αμμωνίας μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό και την αξιολόγηση της διαταραχής του κύκλου της ουρίας.

Μερικοί γιατροί χρησιμοποιούν την εξέταση αμμωνίας για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητα της θεραπείας της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας, χωρίς να υπάρχει ευρεία όμως συμφωνία για την κλινική αξία της. Επειδή η ηπατική εγκεφαλοπάθεια μπορεί να προκληθεί από τη συσσώρευση μιας ποικιλίας τοξινών στο αίμα και στον εγκέφαλο, τα επίπεδα αμμωνίας στο αίμα συσχετίζονται καλά με τον βαθμό της απομείωσης.

Πότε μπορεί να ζητηθεί;

Η εξέταση αμμωνίας μπορεί να ζητηθεί σε ένα νεογέννητο όταν εμφανιστούν κατά τις πρώτες ημέρες της γέννησης συμπτώματα ευερεθιστότητας, εμέτου, λήθαργου και επιληπτικές κρίσεις. Μπορεί επίσης να γίνει όταν το παιδί αναπτύσσει αυτά τα συμπτώματα περίπου μία εβδομάδα μετά από μια ιογενή ασθένεια όπως η γρίπη ή το κρυολόγημα ή όταν ο γιατρός υποψιάζεται ότι το παιδί πάσχει από σύνδρομο Reye.

Στη περίπτωση που οι ενήλικες αντιμετωπίσουν ψυχικές αλλαγές, αποπροσανατολισμό, υπνηλία ή βυθιστούν σε κώμα η εξέταση αμμωνίας μπορεί να αξιολογήσει τον λόγο αλλαγής της συνείδησης. Σε άτομα με σταθερή ηπατική νόσο, η εξέταση αμμωνίας ζητείται μαζί με άλλες εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας, σε περίπτωση που ο ασθενής επιδεινωθεί ξαφνικά.

Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;

 Μια σημαντικά αυξημένη συγκέντρωση αμμωνίας στο αίμα δείχνει ότι το σώμα δεν έχει σωστό μεταβολισμό για την εξάλειψη της αμμωνίας, αλλά δεν υποδεικνύει το λόγο.

Στα νεογέννητα ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο σχετίζεται με κληρονομική ανεπάρκεια ενζύμου ή ελάττωμα κύκλου ουρίας, αλλά μπορεί επίσης να φανεί με αιμολυτική νόσο του Νεογνού. Μέτρια αύξηση στην αμμωνία είναι συχνή σε νεογνά, όπου το επίπεδο μπορεί να αυξηθεί και να πέσει χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα.

Ένα αυξημένο επίπεδο αμμωνίας και μειωμένο επίπεδο γλυκόζης μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία του συνδρόμου Reye σε παιδιά και εφήβους. Η αυξημένη συγκέντρωση μπορεί επίσης να υποδηλώνει ένα ενζυματικό ελάττωμα του κύκλου της ουρίας.

Σε παιδιά και ενήλικες, ένα υψηλό επίπεδο αμμωνίας μπορεί επίσης να υποδηλώνει ηπατική ή νεφρική βλάβη. Συχνά, μια οξεία ή χρόνια ασθένεια θα ενεργήσει ως έναυσμα αυξάνοντας τα επίπεδα αμμωνίας στο σημείο όπου ένα προσβεβλημένο άτομο έχει δυσκολία εκκαθάρισης της.

Κανονικές συγκεντρώσεις αμμωνίας δεν αποκλείουν την ηπατική εγκεφαλοπάθεια. Άλλα απόβλητα μπορούν να συμβάλουν στη νοητική λειτουργία και στη συνείδηση όπως και τα επίπεδα του εγκεφάλου της αμμωνίας μπορεί να είναι πολύ υψηλότερα από τα επίπεδα στο αίμα. Αυτό μπορεί να κάνει τη συσχέτιση των συμπτωμάτων ενός ατόμου στο αίμα δύσκολη.

Ένα μειωμένο επίπεδο της αμμωνίας μπορεί να φανεί με ορισμένους τύπους υπέρτασης όπως τα αιθέρια (υψηλή πίεση αίματος άγνωστης αιτίας) και κακοήθειες (πολύ υψηλή πίεση αίματος που εμφανίζεται ξαφνικά και γρήγορα).

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να ξέρω;

Αυξημένα επίπεδα της αμμωνίας μπορεί επίσης να παρατηρηθούν με:

Γαστρεντερική αιμορραγία, τα κύτταρα του αίματος που είναι αιμολυμένα στα έντερα, απελευθερώνουν πρωτεΐνη.

Μυϊκή καταπόνηση, οι μύες παράγουν αμμωνία όταν είναι ενεργοί και την απορροφούν όταν βρίσκονται εκτός λειτουργίας.

Αιμοστατική χρήση, τα επίπεδα αμμωνίας μπορούν να αυξηθούν στα συλλεγόμενα δείγματα αίματος.

Χρήση ορισμένων φαρμάκων όπως η αλκοόλη, τα βαρβιτουρικά, τα διουρητικά, το τοβαλπροϊκό οξύ και ναρκωτικά.

Κάπνισμα

Μειωμένα επίπεδα της αμμωνίας μπορεί να φανούν με τη χρήση ορισμένων αντιβιοτικών όπως η νεομυκίνη.

Εξέταση αμμωνίας μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί σε αρτηριακό αίμα, αλλά η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται λιγότερο. Μερικοί γιατροί υποστηρίζουν, ότι οι μετρήσεις της αρτηριακής αμμωνίας είναι κλινικά χρήσιμες  αλλά δεν υπάρχει ευρεία συμφωνία για το θέμα αυτό.