Πώς χρησιμοποιείται;
Η εξέταση ACTχρησιμοποιείται συνήθως για την παρακολούθηση της επίδρασης της υψηλής δόσης ηπαρίνης πριν, κατά τη διάρκεια και λίγο μετά από χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν εντατικά αντιπηκτικά μέτρα, όπως μία χειρουργική επέμβαση καρδιακού μπαϊπάς, μία καρδιακή αγγειοπλαστική και μία αιμοκάθαρση. Προτείνεται σε καταστάσεις όπου η εξέταση του PTTδεν είναι κλινικά χρήσιμη (θεραπεία με υψηλή δόση ηπαρίνης ή παρουσία αντιπηκτικού λύκου). Η εξέταση ACTχρησιμοποιείται μαζί με την εξέταση του PTTγια την παρακολούθηση του θεραπευτικού αποτελέσματος ενός άμεσου αναστολέα της θρομβίνης όπως είναι η αργατρομπάνη ή η μπιβαλιρουδίνη.
Πότε προτείνεται;
Η εξέταση του ACTπροτείνεται όταν κάποιος έχει λάβει μία αρχική δόση ηπαρίνης και πριν από την έναρξη μίας χειρουργικής επέμβασης ανοικτής καρδιάς ή άλλης διαδικασίας που απαιτεί υψηλό επίπεδο αντιπηκτικής αγωγής. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο ACTμετριέται κατά διαστήματα για να φθάσουμε και να διατηρήσουμε ένα σταθερό επίπεδο ηπαρινικής αντιπηκτικής αγωγής. Μετά από το χειρουργείο, ο ACTπαρακολουθείται έως ότου ο ασθενής σταθεροποιηθεί και η δοσολογία ηπαρίνης μειωθεί και/ή ουδετεροποιηθεί με έναν παράγοντα αναστολής.
Περιστασιακά, ο ACTμπορεί να μετρηθεί κατά τη διάρκεια ενός αιμορραγικού επεισοδίου ή να χρησιμοποιηθεί ως μέρος μίας παρακλινικής αξιολόγησης του ηπαρινικού αντιπηκτικού επιπέδου του ασθενούς, ιδιαίτερα εάν το άτομο έχει Αντιπηκτικό Λύκο.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί όταν ο ασθενής λαμβάνει θεραπεία με άμεσους αναστολείς της θρομβίνης.
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Ο ACTμετράται σε δευτερόλεπτα: όσο περισσότερο χρόνο διαρκεί η πήξη, τόσο υψηλότερος είναι ο βαθμός αναστολής της πήξης. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο ACTδιατηρείται πάνω από ένα κατώτατο χρονικό όριο, ένα όριο στο οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σχηματίζουν αιματικούς θρόμβους. Δεν υπάρχει κοινή συμφωνία για το πόσο ακριβώς θα έπρεπε να είναι αυτό το όριο. Αυτό διαφέρει από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και εξαρτάται σε ένα βαθμό από τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο για τον καθορισμό του ACT. Είναι σημαντικό να αξιολογηθεί εάν ο ασθενής ανταποκρίνεται σε αυτό το κατώτατο όριο ACTκαι στο ποσό της ηπαρίνης που λαμβάνει. Το ποσό της ηπαρίνης που απαιτείται για να αποκτηθεί και να διατηρηθεί μία συγκεκριμένη τιμή ACT(για παράδειγμα 300 δευτερόλεπτα) θα ποικίλει όπως και το δυναμικό πήξης του σώματος σε αυτό τον χρόνο. Εάν υπάρχουν προβλήματα πήξης ή αιμορραγίας, οι δοσολογίες και ο ACTμπορεί να χρειάζεται να προσαρμοστούν αναλόγως. Μετά από χειρουργείο ο ACTπρέπει να διατηρείται μέσα σε ένα στενό εύρος (για παράδειγμα 175 – 225 δευτερόλεπτα) μέχρι ο ασθενής να σταθεροποιηθεί.
Υπάρχει κάτι άλλο που θα έπρεπε να γνωρίζω;
Τα αποτελέσματα του ACTκαι του μερικού PTTδεν είναι συγκρίσιμα. Στην περιοχή όπου επικαλύπτονται (ανώτερες μετρήσεις του PTTκαι κατώτερα επίπεδα του ACT), έχουν μικρή συσχέτιση. Τα αποτελέσματα του ACTκαι του PTTθα πρέπει να αξιολογούνται ανεξάρτητα. Είναι προτιμότερο να καθοριστούν πρώτα οι απαιτήσεις της ηπαρινικής αγωγής που θα λάβει κάποιος, να σταθεροποιηθεί αυτή και κατόπιν αποφασιστεί ο τρόπος παρακολούθησης.
Ο ACTμπορεί να επηρεαστεί από το ποσό των αιμοπεταλίων του ασθενούς και από την αιμοπεταλιακή λειτουργία. Τα αιμοπετάλια που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης συχνά γίνονται δυσλειτουργικά και τόσο η χειρουργική επέμβαση όσο και η ηπαρίνη μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των αιμοπεταλίων (θρομβοκυττοπενία). Η θερμοκρασία του αίματος μπορεί επίσης να επιδράσει στα αποτελέσματα του ACT, καθώς το αίμα τείνει να παγώσει κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης όταν αυτό φιλτράρεται και οξυγονώνεται μηχανικά. Επίκτητες και κληρονομικές παθολογικές καταστάσεις όπως ανεπάρκειες παραγόντων πήξης μπορούν επίσης να επιδράσουν στα αποτελέσματα του ACT.
