Οι αιτίες της υπογονιμότητας

Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στη γυναικεία και την ανδρική γονιμότητα, δεδομένου μάλιστα ότι πολλά ζευγάρια έχουν καθυστερήσει την τεκνοποίηση, τεκνοποιώντας στα 30 ή και στα 40 τους. Η γήρανση έχει συσχετισθεί με το κατεστραμμένο DNA στο ωάριο ή και στο σπέρμα, ακόμα και με ορμονικές ανωμαλίες, που μπορούν να αναπτυχθούν με την πάροδο του χρόνου. Η καλύτερη περίοδος γονιμότητας μιας γυναίκας είναι στην ηλικία των 20 και μειώνεται σημαντικά μέχρι την ηλικία των 35, για να μειωθεί ακόμη περισσότερο μετά την ηλικία των 40 ετών. Σε μια γυναίκα, κατά την εμμηνόπαυση έχουν παραμείνει λίγα ή  καθόλου διαθέσιμα και λειτουργικά ωάρια. Παράλληλα και ο άνδρας καθώς μεγαλώνει, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων του μειώνεται, ενώ παράλληλα μειώνεται και η κινητικότητα του σπέρματος, λιγοστεύοντας έτσι τις πιθανότητες γονιμοποίησης. Άλλα προβλήματα ηλικίας αφορούν την μειωμένη παραγωγή τεστοστερόνης, τα προβλήματα στον προστάτη, τα στυτικά προβλήματα και τα προβλήματα εκσπερμάτισης.

Αν και οι ακριβείς αιτίες της υπογονιμότητας είναι πολλές φορές άγνωστες, υπάρχουν αρκετά κοινά προβλήματα μεταξύ των πασχόντων. Οι συχνότερες και πιο κοινές επιπλοκές που εμφανίζονται στις γυναίκες είναι:

• Αποκλεισμένες σάλπιγγες, λόγω σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), το οποίο παρεμβαίνει στην απελευθέρωση των ωαρίων.
• Ινομυώματα της μήτρας
• Ενδομητρίωση
• Αυτοάνοσες διαταραχές, οι οποίες παράγουν αντισώματα κατά του εμβρυϊκού ιστού
• Διαβήτης
• Υποθυρεοειδισμός
• Διατροφικές διαταραχές
• Υπερβολικό κάπνισμα
• Χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ
• Παχυσαρκία: Ο χαμηλός και ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος (BMI) έχει συνδεθεί με τη στειρότητα και τη νοσηρότητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη)

Η γονιμότητα μιας γυναίκας μπορεί επίσης να επηρεαστεί από παράγοντες όπως, η διακύμανση των ορμονών και τα μειωμένα επίπεδα τους, η ασταθή ωορρηξία, τα προβλήματα του αναπαραγωγικού συστήματος που μπορεί να επηρεάσουν την μεταφορά του σπέρματος και την αδυναμία να επιτευχθεί η κατάλληλη λίπανση και η εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Η γονιμότητα του άνδρα μπορεί να επηρεαστεί από παράγοντες όπως ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων, η κακή κυκλοφορία του σπέρματος (κινητικότητα), συσσωματώσεις ή συγκολλήσεις σπερματοζωαρίων που δεν μπορούν να κινηθούν μέχρι το ωάριο, η κακή μορφολογία των σπερματοζωαρίων, οι διευρυμένες φλέβες γύρω από τους όρχεις (κιρσοκήλη), διάφορα εμπόδια που εμποδίζουν το σπέρμα να απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτωσης καθώς και από γενετικές ή συγγενείς παθήσεις που επηρεάζουν το αναπαραγωγικό σύστημα. Η πρωτογενής ανδρική υπογονιμότητα εμφανίζεται όταν υπάρχουν στον ορό μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης, LH και FSH. Μία από τις πιο κοινές αιτίες της ανδρικής αναπαραγωγικής αποτυχίας είναι η στυτική δυσλειτουργία, που επηρεάζει 10 - 20 x10⁶ αμερικανούς άνδρες.

Άλλοι αποτρεπτικοί παράγοντες είναι:

• Το ιστορικό παρωτίτιδας
• Ο τραυματισμός στους όρχεις
• Η έκθεση σε χημικές ουσίες ή τοξίνες
• Οξεία ασθένεια ή παρατεταμένος πυρετός
• Η έκθεση των όρχεων σε υπερβολική θερμότητα
• Τα ναρκωτικά (μαριχουάνα, όπιο, σιμετιδίνη, κορτικοστεροειδή, μεθοτρεξάτη, αντινεοπλασματικά φάρμακα) ή η χρήση αλκοόλ
• Η χρήση αναβολικών στεροειδών
• Οι ορμονικές διαταραχές
• Το Σύνδρομο Klinefelter

Οι εξετάσεις ελέγχου της υπογονιμότητας μπορεί να είναι πολύπλοκες, δαπανηρές και χρονοβόρες. Για να προσδιοριστεί η αιτία της και οι δύο σύντροφοι υποβάλλονται σε εκτεταμένες ιατρικές εξετάσεις, αξιολόγηση του τρόπου ζωής, σε συνεδρίες καθοδήγησης του ζευγαριού από ειδικό, καθώς και σε υπερηχογραφήματα. Για τις απαιτούμενες εξετάσεις μπορείτε να μάθετε περισσότερα στις επόμενες σελίδες του παρόντος άρθρου.