Τι είναι η υπογονιμότητα;

Στις γυναίκες, ως υπογονιμότητα ορίζεται η ανικανότητα σύλληψης, ή η αδυναμία να διατηρηθεί η εγκυμοσύνη, που καταλήγει σε αποβολή. Στους άνδρες, ως υπογονιμότητα ορίζεται, η ανικανότητα γονιμοποίησης της συντρόφου. Η υπογονιμότητα συνήθως διαγιγνώσκεται όταν ένα ζευγάρι έχει περισσότερο από 12 μήνες καλά συντονισμένες επαφές, χωρίς προφυλάξεις, χωρίς να έχει προκύψει κάποια εγκυμοσύνη. Η διάγνωση τίθεται ακόμα και όταν μια γυναίκα δεν μπόρεσε να διατηρήσει μια εγκυμοσύνη.

Η γονιμότητα εξαρτάται από τον επιτυχή χρονισμό και την αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων. Οι ορμόνες που παράγονται από τον υποθάλαμο, την υπόφυση και θυρεοειδή αδένα, καθώς και από τις ωοθήκες και τους όρχεις, παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο και την υποστήριξη της αναπαραγωγής.

Για να συμβεί μια επιτυχής εγκυμοσύνη, η γυναίκα πρέπει να αναπτύξει και να απελευθερώσει ένα ωάριο από μία από τις ωοθήκες της. Οι γυναίκες γεννιούνται με ένα συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων (ωοκυττάρων), τα οποία βρίσκονται σε μια κοιλότητα γεμάτη υγρό που ονομάζεται ωοθυλάκιο και βρίσκονται μέσα στις ωοθήκες. Κατά τη γέννηση, υπάρχουν 1 – 2 εκατομμύρια ωοθυλάκια. Ωστόσο κατά την εφηβεία, τα περισσότερα εκφυλίζονται (ατρησία), και παραμένουν 200.000 έως 400.000. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας, τα εκατοντάδες χιλιάδες διαθέσιμα ωάρια, θα μειωθούν περαιτέρω σε αριθμό και θα παραμείνει ένα σύνολο περίπου 400 ωαρίων, από τα οποία ωριμάζει ένα κάθε μήνα.

Μετά τον εμμηνορροϊκό κύκλο της γυναίκας, η ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) διεγείρει την ωρίμανση πολλών ωοθυλακίων, ωστόσο θα υπερισχύσει μόνο ένα. Παράλληλα αυξάνεται η παραγωγή οιστραδιόλης, η οποία κορυφώνεται στην 14η ημέρα ενός τυπικού κύκλου 28 ημερών, προκαλώντας τη πάχυνση του ενδομητρίου και την διέγερση της παραγωγής ορμονών όπως: την εκλυτική ορμόνη της γοναδοτροπίνης (GnRH), την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH), και την FSH. Η δράση αυτών των ορμονών, έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση ενός ωαρίου από ένα ώριμο ωοθυλάκιο, ξεκινώντας την διαδικασία της ωορρηξίας.

Μόλις απελευθερωθεί, το ωάριο ταξιδεύει μέσα στη σάλπιγγα και γονιμοποιείται από το σπέρμα του άνδρα, σχηματίζοντας το έμβρυο, το οποίο μετακινείται στη μήτρα και εμφυτεύεται στο ενδομήτριο. Καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, αναπτύσσεται ο πλακούντας, που θρέφει και υποστηρίζει το έμβρυο καθ' όλη την περίοδο της κύησης. Τα προβλήματα στειρότητας αφορούν μία ή περισσότερες, από τις προηγούμενες διαδικασίες.

Υπολογίζεται ότι το 10% των γυναικών της Αμερικής (6,1 εκατ.) είναι στείρες. Μερικές από τις αιτίες της υπογονιμότητας, αφορούν τον έναν ή και τους δύο συντρόφους, κάποιες είναι εύκολο να εντοπιστούν και να επιλυθούν, ενώ άλλες είναι πιο περίπλοκες. Περίπου το 58% των περιπτώσεων υπογονιμότητας οφείλονται σε προβλήματα των γυναικών, ενώ το 25% οφείλεται στους άντρες. Το 17% περίπου των περιπτώσεων, δεν παρουσιάζουν σαφή και αναγνωρίσιμα αίτια υπογονιμότητας.