Εξετάσεις

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει μεμονωμένη εξέταση ή ομάδα εξετάσεων που να μπορούν να οδηγήσουν στην διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης (MS), υπάρχουν τρεις εξετάσεις που θεωρούνται αναντικατάστατες:

• Μαγνητική τομογραφία (MRI)
• Οπτικά προκλητά δυναμικά (VEP)
• Ανάλυση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ)

Εργαστηριακές εξετάσεις

Δεν υπάρχουν ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις για την πολλαπλή σκλήρυνση, αλλά αρκετές είναι χρήσιμες στη διάγνωση ή στον αποκλεισμό αυτής της νόσου ως αιτία των συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Οι πιο χρήσιμες εξετάσεις αναζητούν ενδείξεις παραγωγής της ανοσοσφαιρίνης IgGεντός του ΚΝΣ.

• Ηλεκτροφόρηση εγκεφαλονωτιαίου υγρού και Ισοηλεκτρική Εστίαση. Η ηλεκτροφόρηση και η ισοηλεκτρική εστίαση είναι δύο μέθοδοι διαχωρισμού των πρωτεινών στα βιολογικά υγρά. Σε αυτές, οι πρωτεΐνες του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και του ορού του ίδιου ασθενούς αξιολογούνται ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας μία από τις δύο μεθόδους. Συγκεκριμένα γίνεται αρχικά διαχωρισμός των πρωτεϊνών, ακολουθεί  στύπωμα της πρωτεΐνης και στα δύο δείγματα και τέλος σύγκριση των ζωνών που εμφανίζουν στα δείγματα εγκεφαλονωτιαίου υγρού και ορού. Η παρουσία δύο ή περισσότερων ζωνών στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό χωρίς να παρατηρούνται αντίστοιχες ζώνες στον ορό σημαίνει θετικό «μονοκλωνικό αντίσωμα». Περίπου το 90% των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση έχουν «μονοκλωνικό αντίσωμα» στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό τους.

Δείκτης ανοσοσφαιρίνης IgGστο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Αυξημένα επίπεδα ανοσοσφαιρίνης IgGστο εγκεφαλονωτιαίο υγρό μπορεί να οφείλονται σε υπερβολική παραγωγή της IgGεντός του ΚΝΣ, γεγονός που συμβαίνει τόσο στην πολλαπλή σκλήρυνση όσο και σε άλλες ασθένειες. Μπορεί επίσης να οφείλεται στη διήθηση των πρωτεϊνών του πλάσματος εντός του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, όπως συμβαίνει σε φλεγμονές ή τραύματα.

Για να γίνει η διάκριση μεταξύ αυτών των δύο περιπτώσεων, υπολογίζεται ο δείκτης IgGαπό τις τιμές των IgGκαι της αλβουμίνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και στον ορό:

Δείκτης IgG = [IgG (ENY) / IgG (ορού)] / [Αλβουμίνη (ΕΝΥ) / Αλβουμίνη (ορού)]

Ο αυξημένος δείκτης IgGυποδεικνύει αυξημένη παραγωγή ανοσοσφαιρίνης IgGεντός του ΚΝΣ (90% των περιπτώσεων πολλαπλής σκλήρυνσης). 

• Η «βασική» πρωτεΐνη της μυελίνης:Eίναι ένα σημαντικό συστατικό της μυελίνης. Αυξημένες συγκεντρώσεις μυελίνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό αποδεικνύουν ότι λαμβάνει χώρα απομυελίνωση, διαδικασία όμως που δεν θεωρείται ειδική για την πολλαπλή σκλήρυνση επειδή και άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις του ΚΝΣ μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της βασικής πρωτεΐνης της μυελίνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Η εξέταση αυτή δεν γίνεται συχνά μπορεί όμως να ζητηθεί για την αξιολόγηση της δραστικότητας της νόσου σε περιπτώσεις εγκατεστημένης πολλαπλής σκλήρυνσης.  

Πριν την διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης οι γιατροί θα πρέπει να αποκλείσουν τις παρακάτω ασθένειες:

• Nόσο του Lyme
• Σύφιλη
• HIV
• HTLV
• Ανεπάρκεια Β12
• Αυτοάνοσες παθήσεις (π. χ λύκος)
• Σαρκοείδωση
• Αγγειίτιδα

Μη εργαστηριακές εξετάσεις

• Η MRI(Μαγνητική Τομογραφία) επιτρέπει στους γιατρούς να «βλέπουν» κυριολεκτικά μέσα στον εγκέφαλο. Μπορεί να δείξει τόσο μόνιμες βλάβες όσο και νέες. Χρησιμοποιείται στη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης και στην παρακολούθηση της εξέλιξης της με την πάροδο του χρόνου.
  
  Εκτός από την τυπική μαγνητική τομογραφία, υπάρχει μία ποικιλία εξειδικευμένων παρόμοιων δοκιμασιών που μπορούν να πραγματοποιηθούν, όπως η λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI), η μαγνητική φασματοσκοπία, και η μαγνητική τομογραφία διάχυσης. Η ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Πολλαπλής Σκλήρυνσης των ΗΠΑ (NMSS) περιέχει πολλές  πληροφορίες σχετικά με τη εφαρμογή της μαγνητικής τομογραφίας στην πάθηση αυτή.

Τα οπτικά προκλητά δυναμικά (VEP) είναι ηλεκτροδιαγνωστικές εξετάσεις που μετρούν την ταχύτητα της μετάδοσης των νευρικών μηνυμάτων σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου. Πρόκειται για ηχογραφήσεις της ηλεκτρικής απόκρισης του νευρικού συστήματος σε οπτικά ερεθίσματα. Κάθε ανωμαλία  στην μυελίνη μπορεί να επιβραδύνει την απόκριση του νευρικού συστήματος οπότε η εξέταση των οπτικών προκλητών δυναμικών μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία βλαβών κατά μήκος νευρικών οδών που σχετίζονται με την όραση. Η ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Πολλαπλής Σκλήρυνσης των ΗΠΑ έχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την συγκεκριμένη εξέταση.

Δύο ακόμα τύποι προκλητών δυναμικών μπορούν να χρησιμοποιηθούν, αν και λιγότερο συχνά. Τα στελεχιαία ακουστικά προκλητά δυναμικά είναι εξέταση που ανιχνεύει βλάβες στο στέλεχος που προκαλεί την καθυστέρηση στην μετάδοση των ήχων. Άλλη εξέταση είναι τα σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά που εφαρμόζουν σύντομη ηλεκτρική διέγερση στον καρπό ή τον αστράγαλο. Ανιχνεύουν διαταραχές στις οδούς από τα χέρια και τα πόδια προς τον εγκέφαλο σε πολύ συγκεκριμένα σημεία του ΚΝΣ.