Πώς χρησιμοποιείται;

Η δοκιμασία φερριτίνης ζητείται για να εκτιμηθούν τα αποθέματα σιδήρου στο σώμα ενός ατόμου. Η δοκιμασία μερικές φορές ζητείται μαζί με δοκιμασία σιδήρου και TIBCγια να ανιχνευτεί η παρουσία και η σοβαρότητα της έλλειψης ή της περίσσειας σιδήρου.

Πότε ζητείται η εξέταση;

Η δοκιμασία φερριτίνης μπορεί να ζητηθεί, μαζί με άλλες δοκιμασίες σιδήρου, όταν μία τυχαία εξέταση αίματος δείξει ότι η αιμοσφαιρίνη και ο αιματοκρίτης βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα και τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι μικρότερα και πιο χλωμά από το φυσιολογικό (μικροκυτταρικά και υπόχρωμα), δείχνοντας σιδηροπενική αναιμία ακόμα και αν δεν υπάρχουν κλινικά συμπτώματα.

Πρώιμη έλλειψη σιδήρου συνήθως δεν προκαλεί κανένα φυσικό φαινόμενο. Εάν ένα άτομο είναι κατά τ’ άλλα υγιές, τα συμπτώματα σπάνια εμφανίζονται πριν η αιμοσφαιρίνη του αίματος πέσει κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο (10 gr/dL). Ωστόσο, όσο η έλλειψη σιδήρου αυξάνεται, τα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν να αναπτύσσονται και ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση φερριτίνης μαζί και με άλλες εξετάσεις που σχετίζονται με το σίδηρο. Τα πιο κοινά συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας είναι:

· Χρόνια κούραση / Κόπωση

·         Αδυναμία

·         Ζαλάδα

·         Πονοκέφαλος

Καθώς οι συγκεντρώσεις σιδήρου συνεχίζουν να εξαντλούνται, μπορεί να υπάρχει δύσπνοια, βούισμα στα αυτιά (εμβοές), υπνηλία, και ευερεθιστότητα. Εάν η αναιμία γίνει σοβαρότερη, πόνος στο στήθος, πονοκέφαλοι, πόνοι στα πόδια, σοκ ή ακόμα και καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκύψουν. Τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν μαθησιακές (γνωστικές) δυσκολίες. Παρ’ όλα αυτά τα γενικά συμπτώματα της αναιμίας, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα χαρακτηριστικά της έλλειψης σιδήρου. Αυτά είναι η ανάγκη κατανάλωσης συγκεκριμένων ουσιών (γλυκόριζα, κιμωλία, χώμα ή πυλός), ένα αίσθημα καύσου στη γλώσσα ή λεία γλώσσα, πληγές στις άκρες του στόματος και νύχια στα δάχτυλα ποδιών και χεριών σε σχήμα κουταλιού.

Τα επίπεδα φερριτίνης ζητούνται επίσης όταν υποπτεύεται ο γιατρός υπερφόρτωση σιδήρου. Τα συμπτώματα υπερφόρτωσης σιδήρου διαφέρουν από άτομο σε άτομο και με το χρόνο τείνουν να χειροτερεύουν. Το παραπάνω οφείλεται στη συσσώρευση σιδήρου στο αίμα και στους ιστούς. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι:

·         Πόνος στις αρθρώσεις

·         Κούραση, Κόπωση

·         Έλλειψη ενέργειας

·         Κοιλιακός πόνος

·         Έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης

·         Καρδιακά προβλήματα

Για την επιβεβαίωση της υπερφόρτωσης σιδήρου, μπορεί ακόμα να ζητηθούν άλλες εξετάσεις σιδήρου (σίδηρος, TIBC) καθώς και γενετικές εξετάσεις για κληρονομική αιμοχρωμάτωση.

Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;

Τα επίπεδα φερριτίνης εκτιμώνται συχνά σε σχέση με άλλες εξετάσεις σιδήρου. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει μία περιληπτική περιγραφή των μεταβολών των εξετάσεων σιδήρου σε διάφορες νόσους.

Τα επίπεδα φερριτίνης είναι χαμηλά σε άτομα με έλλειψη σιδήρου και αυξημένα σε άομα με αιμοχρωμάτωση και άλλες διαταραχές υπερβολικής αποθήκευσης σιδήρου καθώς επίσης και σε αυτά που έχουν κάνει πολλαπλές μεταγγίσεις αίματος.

Η φερριτίνη είναι μία πρωτεΐνη οξείας φάσης και για αυτό μπορεί να αυξάνεται σε άτομα με φλεγμονή, ασθένεια του ήπατος, χρόνια λοίμωξη, αυτοάνοσες διαταραχές, και μερικούς τύπους καρκίνου. Παρόλα αυτά η φερριτίνη δεν χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και την παρακολούθηση αυτών των ασθενειών.

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να ξέρω;

Φυσιολογικά, η περισσότερη ποσότητα φερριτίνης ανιχνεύεται μέσα στα κύτταρα και μόνο μία μικρή ποσότητα στο αίμα. Όταν υπάρχει βλάβη σε όργανα που περιέχουν φερριτίνη, όπως το ήπαρ, η σπλήνα, και ο μυελός των οστών, τα επίπεδα φερριτίνης αυξάνονται ακόμα και αν η συνολική ποσότητα σιδήρου στο σώμα είναι φυσιολογική.