Εξετάσεις για την γυναικεία υπογονιμότητα

Η αρχική αξιολόγηση της γονιμότητας μιας γυναίκας, περιλαμβάνει προσωπικό ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό, μαζί με μια λεπτομερή κλινική εξέταση. Αρκετές εξετάσεις μπορούν να γίνουν για να βοηθήσουν στη διάγνωση τυχόν προβλημάτων και να βοηθήσουν στη θεραπεία.

Η εκτίμηση του χρόνου της ωορρηξίας στο σπίτι.

Υπάρχουν τρεις χρήσιμες μέθοδοι για τον προσδιορισμός της ημέρας της ωορρηξίας στο σπίτι.

• Η πρόβλεψη των πιο γόνιμων ημερών, από την έναρξη της ωορρηξίας, στο μηνιαίο εμμηνορροϊκό κύκλο μιας γυναίκας, γίνεται με την μέτρηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος (BBT), χρησιμοποιώντας ένα ειδικό θερμόμετρο που μετρά συγκεκριμένες θερμοκρασίες μεταξύ 96^o και 100^o F. Η βασική θερμοκρασία του σώματος (που μετράται, πριν η ενδιαφερόμενη σηκωθεί από το κρεβάτι το πρωί) μειώνεται λίγο πριν από την ωορρηξία και αυξάνεται στην ωορρηξία, παραμένοντας αυξημένη για μέχρι και 3 ημέρες. Με την παρακολούθηση του κύκλου για 3 έως 4 μήνες, μπορεί να αναγνωριστεί ένα μοτίβο και η συνουσία μπορεί να προγραμματιστεί ανάλογα. Αν και το σπέρμα έχει δείξει ότι παραμένει λειτουργικό στο γυναικείο γεννητικό σύστημα μέχρι 5 ημέρες, η πιο γόνιμη περίοδος είναι 48 ώρες πριν από την ωορρηξία. Αυτή η μέθοδος δεν είναι 100% αξιόπιστη, αλλά είναι απλή και ανέξοδη.
• Η εξέταση των κολπικών εκκρίσεων από την ίδια την γυναίκα, είναι μια άλλη μέθοδος για την πρόβλεψη της ωορρηξίας, αλλά είναι επίσης επιρρεπής σε σφάλματα. Πριν από την ωορρηξία, η βλέννα είναι ελαστική, διαυγής, λεπτή και ολισθηρή, αποτελώντας έτσι το απαραίτητο περιβάλλον για την επιβίωση και τη μεταφορά του σπέρματος. Όταν η βλέννα τεντώνεται μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη σχηματίζοντας σε μια λεπτή πτυχή μήκους 2 έως 3 ίντσες, η ωορρηξία είναι σχεδόν βέβαιη και η γυναίκα εισέρχεται στην πιο γόνιμη περίοδο της. Άλλη μέθοδος είναι η τοποθέτηση μιας μικρής σταγόνας βλέννας πάνω σε μια γυάλινη αντικειμενοφόρο πλάκα η οποία στη συνέχεια τοποθετείται στο μικροσκόπιο και παρατηρούμε σε αυτήν, χαρακτηριστική εικόνα σε σχήμα φτέρης. Μετά την ωορρηξία το σχήμα φτέρης χάνεται. Η βλέννα τότε γίνεται πολύ παχιά και δεν ευνοεί την επιβίωση του σπέρματος.
• Το τυποποιημένο τεστ του εμπορίου για την ανίχνευση τηςωορρηξίας, είναι η πιο ακριβής μέθοδος από τις τρεις. Η εξέταση ανιχνεύει τα αυξημένα επίπεδα της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) σε δείγμα πρωινών ούρων, που έχει ληφθεί 1 με 2 ώρες πριν από την ωορρηξία.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Για να γίνει ο καθορισμός της αιτίας της υπογονιμότητας, μετρούνται τα επίπεδα διαφόρων ορμονών στον ορό του αίματος.

Για παράδειγμα:

•LH
• Ωοθυλακιοτρόπος ορμόνης (FSH)
• Προλακτίνη (PRL)
• Οιστραδιόλη
• Η προγεστερόνη
• Τα οιστρογόνα
• H αντιμυλλεριανή ορμόνη (AMH)

Επειδή κάθε μεταβολή της λειτουργίας της υπόφυσηςή του θυρεοειδή μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο και την ωορρηξία, γίνονται εξετάσεις αίματος για τον προσδιορισμό της λειτουργίας του θυρεοειδούς (TSH και/ ή Τ₄) και των στεροειδών, όπως είναι η τεστοστερόνη και η DHEA-S.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Για να καθοριστούν οι αιτίες που εμποδίζουν την γονιμοποίηση ή την επιτυχή εξέλιξη της εγκυμοσύνης χρειάζεται να γίνουν απεικονιστικές εξετάσεις.Ενδοσκοπία οπτικών ινών, ακτίνων Χ, υπερηχογραφήματα κ.α. χρησιμοποιούνται για την απεικόνιση ανατομικών ανωμαλιών, λοιμώξεων, καθώς και την ανώμαλη ανάπτυξη πολύποδων, αποστημάτων, όγκων και ουλών στο ενδομήτριο. Ακόμα μπορεί να γίνει εξέταση της τραχηλικής βλέννας με μικροσκόπηση και να αξιολογηθεί. Η βλέννα του τραχήλου της μήτρας, φιλτράρει τα βακτήρια και ενισχύει την ικανότητα επιβίωσης του σπέρματος ώστε να μπορεί αυτό να προσεγγίσει τις ανώτερες περιοχές του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας.

Στους άνδρες η αξιολόγηση της υπογονιμότητας περιλαμβάνει τη λήψη ιατρικού ιστορικού και την κλινική εξέταση, για ανίχνευση τυχόν ανατομικών ανωμαλιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει διορθρικό υπερηχογράφημα (Trans-rectalultrasound-  TRUS) προκειμένου να εντοπιστούν συγκεκριμένες ανωμαλίες που δεν επιτρέπουν την ομαλή εκσπερμάτωση. Επιπλέον η απουσία των σπερματοζωαρίων (αζωοσπερμία), μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη σπερματικών πόρων ή σπερματοδόχων κύστεων.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Η ανάλυση σπέρματος είναι η αρχή κάθε ανδρολογικού ελέγχου. Η συλλογή και η αξιόπιστη αξιολόγηση του σπέρματος μπορεί να προσδιορίσει γρήγορα τυχόν ανωμαλίες στην ποσότητα, το σχήμα και την κινητικότητα του. Για την αξιολόγηση της λειτουργικότητας του σπέρματος, χρησιμοποιείται συχνά μηχανικός αυτοματοποιημένος εξοπλισμός (αυτόματος αναλυτής) υποβοηθούμενος από υπολογιστή (CASA– Computer-AssistedSpermAnalyzer).

Με εξετάσεις αίματος προσδιορίζεται η συγκέντρωση των παρακάτω παραμέτρων:

• Ελεύθερη και ολική τεστοστερόνη
• Ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH)
• Ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH)
• Προλακτίνη (PRL)
• Σφαιρίνη δεσμεύουσα τις ορμόνες του φύλου (SHBG)
• Αντισπερματικά αντισώματα

Βιοψία. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η βιοψία του ορχικού ιστού η οποία εντοπίζει προβλήματα υπογονιμότητας όπως, προβλήματα στη παραγωγή σπέρματος, ανώμαλα εξογκώματα, όγκους, ελλιπή ανάπτυξη ή ωρίμανση των οργάνων του αναπαραγωγικού συστήματος.