ΣυνήθειςΑσθένειεςτουΠαγκρέατος
Παγκρεατίτιδα
Η παγκρεατίτιδα είναι η φλεγμονή του παγκρέατος. Προκαλείται όταν τα πεπτικά ένζυμα από την εξωκρινή μοίρα του παγκρέατος ενεργοποιούνται εσωτερικά του παγκρέατος, αντί του δωδεκαδακτύλου, και αρχίζουν να «χωνεύουν» το ίδιο το πάγκρεας. Η πάθηση εμφανίζεται με κοιλιακό πόνο και μπορεί να προκαλέσει ναυτία και έμετο.
H οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι ένα μεμονωμένο ή επαναλαμβανόμενο συμβάν και εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά. Ο κοιλιακός πόνος σε συνδυασμό με την οξεία παγκρεατίτιδα είναι συνήθως σοβαρό. Οι εκκρίσεις μπορεί να συσσωρευτούν στο πάγκρεας και να προκαλέσουν μόνιμη ζημιά μέσα σε μόλις λίγες ώρες. Η οξεία παγκρεατίτιδα συνδυάζεται συνήθως με υψηλά επίπεδα παγκρεατικών ενζύμων στο αίμα. Αυτά τα ένζυμα μπορούν να κυκλοφορήσουν σε άλλα όργανα του σώματος, προκαλώντας σοκ (shock) και «ανεπάρκεια» των οργάνων. Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική αιμορραγία και μόλυνση και να είναι απειλητική για τη ζωή. Το ποιο κοινό αίτιο της οξείας παγκρεατίτιδας είναι ο αποκλεισμός του παγκρεατικού πόρου (παρεμπόδιση), εξαιτίας συνήθως χολόλιθων και κάποιες φορές εξαιτίας σωματιδίων (συνήθως μικρών χολόλιθων) που έχουν κατακαθίσει στη χολή (χολική λίμνη). Επειδή όλα αυτά διατρέχουν το χοληφόρο πόρο, μπορούν να προκαλέσουν αποκλεισμό του κοινού σωλήνα μέσω του οποίου περνούν χολικές και παγκρεατικές εκκρίσεις κι από εκεί πάνε στο δωδεκαδάκτυλο. Άλλα αίτια μπορεί να είναι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κάποιο κοιλιακό τραύμα, υπερβολικά υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων καθως και τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα χαρακτηρίζεται από χρόνιο ή επίμονο κοιλιακό πόνο και συνδυάζεται με αυξημένα παγκρεατικά ένζυμα. Αναπτύσσεται σταδιακά και καταλήγει συχνά σε αργή μείωση του παγκρέατος που μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως παγκρεατική ανεπάρκεια (δείτε παρακάτω), βακτηριακή μόλυνση, και διαβήτη τύπου 2. Βασικές αιτίες της χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι η νόσος της χοληδόχου κύστης (απόφραξη χοληδόχου πόρου) και η γενετική προδιάθεση η οποία αυξάνεται από άλλους παράγοντες όπως είναι ο ο αλκοολισμός. Άλλες αιτίες είναι τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, τα πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, ορισμένα φάρμακα, και αυτοάνοσα νοσήματα. Η κληρονομική χρόνια παγκρεατίτιδα οφείλεται σε μεταλλάξεις που επηρρεάζουν την έκκριση πεπτικών ενζύμων, όπως η κυστική ίνωση, ή προκαλούν πρόωρη ενεργοποίηση των πεπτικών ενζύμων, ενώ αυτά βρίσκονται ακόμη στο πάγκρεας.
Καρκίνος του παγκρέατος
Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι η τέταρτη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, σκοτώνοντας περισσότερους από 35.000 ανθρώπους το χρόνο. Το κάπνισμα, η ηλικία, το φύλο (πιο συχνός στους άντρες), η χρόνια παγκρεατίτιδα, και η έκθεση σε ορισμένα βιομηχανικά χημικά προϊόντα αποτελούν παράγοντες κινδύνου. Περίπου το 95% των καρκίνων του παγκρέατος αναπτύσσονται στους εξωκρινείς ιστούς. Ο καρκίνος του παγκρέατος ανιχνεύεται δύσκολα στα πρώιμα στάδια γιατί είτε δεν υπάρχουν συμπτώματα, είτε αυτά είναι μη ειδικά: κοιλιακός πόνος, ναυτία, απώλεια όρεξης, και κάποιες φορές ίκτερος. Οι όγκοι κοντά στην κεφαλή του παγκρέατος που εμποδίζουν τη ροή στο έντερο μπορούν να ανιχνευτούν νωρίτερα. Μόνο το 10% των καρκίνων βρίσκονται εντός του παγκρέατος τη στιγμή της διάγνωσης.
Παγκρεατική Ανεπάρκεια
Η παγκρεατική ανεπάρκεια δεν είναι πρωτοπαθής διαταραχή αλλά δευτεροπαθής αφού προέρχεται από άλλες παθήσεις του παγκρέατος. Πρόκειται για την ανικανότητα του παγκρέατος να παράγει και/ή να μεταφέρει αρκετά πεπτικά ένζυμα ώστε να διασπάσουν την τροφή στο έντερο. Οφείλεται συνήθως στη βαθμιαία βλάβη του παγκρέατος – βλάβη που μπορεί να οφείλεται σε πολλές παθολογικές καταστάσεις. Συνδέεται συχνά με την κυστική ίνωση στα παιδιά και με την χρόνια παγκρεατίτιδα στους ενήλικες και σπάνια με τον καρκίνο του παγκρέατος.
Για να μάθετε περισσότερα για κάποιες λιγότερο κοινές ασθένειες του παγκρέατος, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα Pancreas.org: Raresyndromes.
