Τι είναι η νόσος του Huntington;

Η ασθένεια του Huntington (Huntington Disease, HD) είναι μια προοδευτική, νευροεκφυλιστική, γενετική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από ακούσιες κινήσεις (χορεία), έλλειψη συντονισμού, γνωσιακή εξασθένηση και αλλαγές στη συμπεριφορά. Τα συμπτώματά της, είναι αποτέλεσμα της απώλειας των νευρώνων σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου και αναπτύσσονται συνήθως σε προσβεβλημένα άτομα ηλικίας 30 έως 50 ετών, αν και υπάρχει μία μορφή που επηρεάζει και τα παιδιά και ονομάζεται νεανική νόσος του Huntington. Η νόσος προσβάλλει εξίσου άντρες και γυναίκες, με υψηλότερη συχνότητα σε ανθρώπους Ευρωπαϊκής καταγωγής. Στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι 30.000 άτομα έχουν αυτή την ασθένεια.

Η ασθένεια του Huntington είναι μία αυτοσωμική επικρατής διαταραχή, που οφείλεται σε ένα ελαττωματικό γονίδιο στο χρωμόσωμα 4. Μόνο ένα αντίγραφο του εν λόγω παθολογικού γονιδίου απαιτείται, για να προκαλέσει την ασθένεια σε κάθε άτομο που το κληρονόμησε είτε από τον ένα είτε από τον άλλο γονέα. Η μετάλλαξη που σχετίζεται με την συγκεκριμένη ασθένεια είναι μία επέκταση της τρινουκλεοτιδικής επαναλαμβανόμενης αλληλουχίας «CAG» στο γονίδιο IT-15, το οποίο κωδικοποιεί την πρωτεΐνη huntingtin. Αν και τα γονίδια εμφανίζουν συχνά επαναλήψεις στις αλληλουχίες τους, όταν ο αριθμός των επαναλήψεων γίνεται πολύ μεγάλος οδηγούμαστε στην ασθένεια. Στην περίπτωση της HD, αντί μίας φυσιολογικής επανάληψης 11 - 29 φορές, αυτό το τμήμα του DNA επαναλαμβάνεται από 40 έως και περισσότερες από 80 φορές. Αυτός ο τύπος μετάλλαξης (δηλαδή την επέκταση επαναλαμβανόμενων αλληλουχιών) παρατηρείται και σε άλλες γενετικές ασθένειες, όπως το σύνδρομο Εύθραυστου Χ.

Σε γενικές γραμμές, υπάρχει μία αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ του αριθμού των επαναλήψεων και της σοβαρότητας της νόσου. Αυτό συμβαίνει, γιατί όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος της υποτροπής, τόσο πιο σοβαρά είναι και τα συμπτώματά της και τόσο πιο σύντομη η εκδήλωση της νόσου. Εκτός απ’αυτό, τα μεταλλαγμένα αλληλόμορφα είναι γενετικά ασταθή και έχουν μια τάση να υποβάλλονται σε περαιτέρω επέκταση, καθώς αυτά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, αυξάνοντας έτσι τη βαρύτητα της νόσου στις επόμενες γενιές. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως πρόβλεψη (anticipation).