Καρκίνος των ωοθηκών
Τι είναι;
Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο έκτος πιο συχνός τύπος καρκίνου στις γυναίκες. Στη διάρκεια της ζωής μίας γυναίκας, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών είναι 1/70 ή περίπου 25.000 καινούρια περιστατικά κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. Από αυτές, περισσότερες από 14.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο, κάνοντας έτσι, αυτή τη μορφή καρκίνου πιο κοινή αιτία θανάτου σε σχέση με τις πιο συχνές (αλλά πιο εύκολα ανιχνεύσιμες) μορφές καρκίνου, που είναι, της μήτρας και του τραχήλου της μήτρας. Ο κύριος λόγος που αυτός ο τύπος καρκίνου δεν ανιχνεύεται είναι ότι τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι αρκετά μη ειδικά. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Γαστρική δυσφορία, πίεση, τυμπανισμός ή πρήξιμο.
- Συχνοουρία και / ή αλλαγή σε συνήθειες κένωσης
- Πόνος στην πύελο/δυσφορία και
- Απώλεια της όρεξης, δυσπεψία, αέρια ή ναυτία
Οι ωοθήκες τοποθετημένες εκατέρωθεν της μήτρας, στην περιοχή της κάτω κοιλίας, έχουν δύο βασικές λειτουργίες:
1. Την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης, ορμονών που είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου και τη ρύθμιση του αναπαραγωγικού κύκλου.
2. Την ανάπτυξη και απελευθέρωση ενός ωαρίου στους φαλοπιανούς σωλήνες, μία φορά το μήνα, κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας.
*BRPAGE*
Οι όγκοι των ωοθηκών μπορεί να είναι είτε καλοήθεις, είτε κακοήθεις. Δεν είναι συνήθως δυνατό να τους ξεχωρίσουμε μέχρι ο όγκος να αφαιρεθεί ή να γίνει βιοψία ή να έχει απλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος. Τρεις τύποι όγκων παρατηρούνται:
- Επιθηλιακοί όγκοι – οι περισσότεροι (περίπου 85%) εμφανίζονται στα επιθηλιακά κύτταρα που καλύπτουν το εξωτερικό των ωοθηκών
- Καρκίνοι των κυττάρων των γονάδων -παρατηρούνται στα κύτταρα που παράγουν τα ωάρια και πιο συχνά εμφανίζονται σε νεώτερες γυναίκες
- Όγκοι στιβάδας –προέρχονται από τους συνδετικούς ιστούς των ωοθηκών που παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Ενώ οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι μεταστατικοί, οι κακοήθεις όγκοι των ωοθηκών θα διασπαρθούν εάν μείνουν αδιάγνωστοι και χωρίς θεραπεία. Αρχικά, μέσα και έξω από την ωοθήκη, μετά στη μήτρα, στην ουροδόχο κύστη, στο ορθόν και στο περιτόναιο της κάτω κοιλίας. Τελικά, τα καρκινικά κύτταρα θα φτάσουν στη λέμφο και θα εμφανιστούν μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος.
Ο κύριος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου των ωοθηκών είναι η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού. Στις περισσότερες από αυτές τις οικογένειες παρατηρούνται μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA 1 και BRCA 2, οι οποίες συσχετίζονται με κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου των ωοθηκών κατά τη διάρκεια της ζωής της γυναίκας σε ένα ποσοστό 50-60%. Η διάδοση του καρκίνου των ωοθηκών σε νεαρές γυναίκες είναι χαμηλή, αλλά αυξάνεται με την ηλικία, με τα υψηλότερα ποσοστά να παρατηρούνται κατά την όγδοη δεκαετία της ζωής. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών είναι κατά ελάχιστα αυξημένος στις γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, παίρνουν ορμόνες, είναι παχύσαρκες από την εποχή ακόμα της ενηλικίωσής τους και ίσως επίσης, σε εκείνες που υποβάλλονται σε θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης. Ελαφρά μειωμένος κίνδυνος εμφάνισης της νόσου μπορεί να σχετίζεται με περίδεση των σαλπίγγων, με τη λήψη από στόματος αντισυλληπτικών, με την τεκνοποίηση και το θηλασμό. Δημογραφικοί παράγοντες μπορεί επίσης να παίζουν κάποιο ρόλο. Συγκεκριμένα, 14,9 περιστατικά εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών σημειώθηκαν ανά 100.000 σουηδέζες, ενώ μόνο 2,7 ασθενείς παρατηρήθηκαν ανά 100.000 γιαπωνέζες. Έχει ενδιαφέρον ότι γιαπωνέζες γυναίκες, που μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, είχαν παρόμοια ποσοστά εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών με εκείνα των αμερικανίδων (13,3 περιστατικά ανά 100.000), γεγονός που υποδεικνύει μία περιβαλλοντολογική ή διατροφολογική συσχέτιση.
*BRPAGE*
Είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε τον καρκίνο των ωοθηκών εγκαίρως. Μόνο περίπου 25% των καρκίνων βρίσκονται σε θεραπεύσιμο στάδιο, δηλαδή πριν να κάνουν μετάσταση πέρα από την ωοθήκη. Επειδή, αφενός τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι δυσδιάκριτα και όχι ειδικά και αφετέρου, υπάρχουν πολλές μη καρκινικές καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα, είναι σημαντικό να γίνονται τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι και να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός, σε περίπτωση που υπάρχουν κάποια από τα αναφερόμενα συμπτώματα.
