Τι είναι το πεπτικό έλκος;
Το πεπτικό έλκος είναι μια οπή (τρύπα) στην εσωτερική επιφάνεια του στομάχου ή του δωδεκαδάκτυλου, που προκαλείται συχνά από βακτηριακή μόλυνση του ελικοβακτηριδίου τουπυλωρού (Helicobacterpylori). Το στομάχι παράγει υδροχλωρικό οξύ και ένζυμα, συμπεριλαμβανομένης της πεψίνης, που διασπούν και πέπτουν την τροφή. Ένα στρώμα βλέννης επικαλύπτει το στόμαχο και το προστατεύει από το ισχυρό οξύ. Οι προσταγλανδίνες, ουσίες όμοιες με τις ορμόνες εμπλέκονται στη σύσπαση των μυών και βοηθούν την προστασία της εσωτερικής επιφάνειας του οργάνου. Όταν αυτές οι άμυνες παύουν να λειτουργούν σωστά, το οξύ και η πεψίνη καταστρέφουν σταδιακά την εσωτερική επιφάνεια, σχηματίζοντας μια ανοιχτή πληγή που ονομάζεται έλκος.
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacterpylori), είναι ένα βακτήριο που παράγει το ένζυμο ουρεάση, το οποίο μειώνει την ικανότητα του στομάχου να παράγει βλέννη, καθιστώντας το επιρρεπές στη καταστροφή του από το οξύ και στα πεπτικά έλκη. Η μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori) είναι συνηθισμένη, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Θεωρείται ότι μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης τροφής ή νερού που έχουν μολυνθεί από ανθρώπινα κόπρανα, ή πιθανώς μέσω επαφής με τα κόπρανα, τον έμετο ή το σάλιο ενός μολυσμένου ανθρώπου. Για άγνωστους προς το παρόν λόγους, το ελικοβατηρίδιο του πυλωρού (Helicobacterpylori) δεν προκαλεί έλκη σε όλους όσους έχουν μολυνθεί. Ωστόσο, στους περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους με πεπτικά έλκη, η αιτία είναι η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Μια άλλη συνηθισμένη αιτία του πεπτικού έλκους είναι η μακροπρόθεσμη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ουσιών (NSAIDs), όπως η ασπιρίνη, η ναπροξένη και η ιβουπροφαίνη. Σπανιότερα, τα πεπτικά έλκη μπορούν να προκληθούν από το σύνδρομο Zollinger-Ellison, στο οποίο τα επίπεδα της ορμόνης γαστρίνης είναι πολύ αυξημένα εξ'αιτίας όγκου του παγκρέατος ή του λεπτού εντέρου. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα μπορούν να επιδεινώσουν τα πεπτικά έλκη και να εμποδίσουν την επούλωση τους.
Συμπτώματα
Το πιο κοινό σύμπτωμα του πεπτικού έλκους είναι το κοιλιακό άλγος (πόνος στο στομάχι) που είναι ένας οξύς πόνος που έρχεται και φεύγει με την πάροδο του χρόνου. Ο πόνος είτε αρχίζει λίγες ώρες μετά το γεύμα είτε κατά τη διάρκεια της νύχτας και καταπραΰνεται από το φαγητό και/ή αντιόξινα. Λιγότερο επώδυνα αλλά εξίσου σημαντικά συμπτώματα είναι η απώλεια βάρους, το φούσκωμα και η ναυτία.Τα συμπτώματα που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα είναι ο οξύς, αιφνίδιος, επίμονος στομαχικός πόνος, τα αιματηρά ή μαύρα κόπρανα και η αιμόπτυση ή ο έμετος που μοιάζει με κατακάθι καφέ.
Εξετάσεις
Εργαστηριακές εξετάσεις
Η πιο κοινή εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση του πεπτικού έλκους είναι ο προσδιορισμός στο αίμα των αντισωμάτων του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacter pylori). Η παρουσία των αντισωμάτων αυτών σημαίνει ότι μολυνθήκατε κάποια στιγμή από αυτό τον μικροοργανισμό.
Μπορεί επίσης να ζητηθεί η συλλογή δείγματος κοπράνων για να αναζητηθεί σε αυτό το αντιγόνο του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacterpylori). Ωστόσο, αυτή η εξέταση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε άτομα με αίμα στα κόπρανά τους.
Υπάρχει επίσης μία αναπνευστική δοκιμασία γνωστή ως «δοκιμασία αναπνοής ουρίας» που στοχεύει στον εντοπισμό της ενζυμικής δραστηριότητας του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacterpylori).
Μπορεί να ζητηθεί επίσης μέτρηση της αιμοσφαιρίνης για τον έλεγχο της αναιμίας.
Γίνεται επίσης εξέταση για τον προσδιορισμό της αφανής αιματουρίας (FOB) στα κόπρανα με στόχο να ανιχνευτεί αίμα σε αυτά.
Μη εργαστηριακές εξετάσεις
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενδοσκοπικές εξετάσεις για τη διάγνωση του έλκους. Τέτοιες είναι:
Εξέταση της ανώτερης γαστρεντερικής οδού (GI) – γίνεται με σειρά ακτινογραφιών του γαστρεντερικού σωλήνα
Ενδοσκόπηση - μια μικροσκοπική κάμερα στην άκρη ενός λεπτού σωλήνα εισέρχεται μέσα από το στόμα, διασχίζει τον οισοφάγο και καταλήγει στο δωδεκαδάκτυλο.
Αν απομονωθεί ιστός στομάχου κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης (βιοψία), τότε αυτός οδηγείται στο εργαστήριο όπου αναζητούνται ευρήματα που δηλώνουν την μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacterpylori) και να συνδεθεί με τραυματισμό του στομάχου (γαστρίτιδα).
Θεραπεία
Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει ένα συνδυασμό αντιβιοτικών για να εξουδετερώσουν τα ελικοβακτηρίδια του πυλωρού (Helicobacterpylori) αν αυτά ευθύνονται για το έλκος και φάρμακα για να μειωθεί η ποσότητα παραγωγής του γαστρικού υγρού, όπως αναστολείς της αντλίας πρωτονίων και αναστολείς των υποδοχέων της ισταμίνης. Μπορεί να συνταγογραφηθεί παρασκεύασμα βισμούθιου, όπως το Pepto-Bismol® για να βοηθήσει στην κάλυψη των ελκών και να τα προστατέψει από το οξύ του στομάχου.
Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. Αν τα πεπτικά έλκη δεν θεραπευτούν μπορεί να επανέλθουν και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του στομάχου. Σπάνια επιφέρουν το θάνατο, μπορεί όμως να προκαλέσουν επικίνδυνες καταστάσεις εάν διαπεράσουν το στόμαχο ή το τοίχωμα του δωδεκαδακτύλου (διάτρηση), ή σπάσουν ένα αιμοφόρο αγγείο (αιμορραγία), ή διακόψουν την απομάκρυνση τροφής από το στόμαχο (παρεμπόδιση).
Σχετικές Σελίδες
Σε αυτή την ιστοσελίδα
Εξετάσεις:Helicobacterpylori
Οπουδήποτε αλλού στο διαδίκτυο
National Digestive Diseases Information Clearinghouse: H. pylori and Peptic Ulcer
MedlinePlus Medical Encyclopedia: Peptic Ulcer
MayoClinic.com: Peptic ulcer
Οι πηγές του άρθρου
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αυτό το άρθρο είναι βασισμένο σε έρευνα που χρησιμοποιεί τις πηγές που αναφέρονται εδώ καθώς και τη συλλογική εμπειρία της LabTestsOnlineEditorialReviewBoard. Αυτό το άρθρο αξιολογείται περιοδικά από τη Συντακτική Επιτροπή και μπορεί να ανανεωθεί ως αποτέλεσμα αναθεώρησης. Οποιεσδήποτε νέες πηγές θα προστεθούν στη λίστα και θα διακριθούν από τις αρχικές πηγές που χρησιμοποιήθηκαν.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στην τρέχουσα ανασκόπηση
MedlinePlus Medical Encylopedia. Peptic ulcer. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000206.htm#Signs%20and%20tests. Accessed June 2011.
National Digestive Diseases Information Clearinghouse. H. pylori and Peptic Ulcers. Available online at http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/hpylori/ through http://digestive.niddk.nih.gov. Accessed June 2011.
MayoClinic.com. Peptic ulcer. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/peptic-ulcer/DS00242 through http://www.mayoclinic.com. Accessed June 2011.
American Gastroenterological Association. Understanding Peptic Ulcer Disease. Available online at http://www.gastro.org/patient-center/digestive-conditions/peptic-ulcer-disease through http://www.gastro.org. Accessed June 2011.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενες ανασκοπήσεις
National Digestive Diseases Information Clearinghouse. H. pylori and Peptic Ulcer. Available online at http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/hpylori/ through http://digestive.niddk.nih.gov. Accessed August 2008.
AmericanAcademyof Family Physicians. Ulcers and H. pylori Infection. (Updated December 2006). Available online at http://familydoctor.org/online/famdocen/home/common/digestive/disorders/271.html through http://familydoctor.org. Accessed August 2008.
American Gastroenterological Association. Peptic Ulcer Disease, Ulcer Fact Sheet. Available online at http://www.gastro.org/wmspage.cfm?parm1=857 through http://www.gastro.org. Accessed August 2008.
Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007 pp279-280.
Abdul Nadir, MD.Chief, Gastroenterology. Maricopa Medical Center, Phoenix, AZ.
