Πως χρησιμοποιείται;
Η εξέταση για το γονίδιο της αναγωγάσης του μεθυλένο-τετραϋδροφυλλικού οξέος (MTHFR) χρησιμοποιείται για την ανίχνευση δύο σχετικά συχνών πολυμορφισμών του γονιδίου οι οποίοι συσχετίζονται με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα. Δεν είναι εξέταση ρουτίνας.
Η εξέταση αυτή μερικές φορές ζητείται επακόλουθα ενός αποτελέσματος αυξημένης ομοκυστεΐνηςκαι ενίοτε μαζί με άλλες εξετάσεις εκτίμησης καρδιαγγειακού κινδύνουεάν υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου (CVD)ή θρόμβωσης. Μπορεί να ζητηθεί επίσης εάν υπάρχει στενός συγγενής με γνωστές γενετικές παραλλαγές του MTHFR. Οι πιο συχνές είναι οι MTHFRC677TandA1298Cκαι είναι αυτές που συνήθως ανιχνεύονται στην MTHFRDNAεξέταση. Εάν κάποιος έχει διαφορετικό πολυμορφισμό ή μετάλλαξηστην οικογένεια, τότε η συγκεκριμένη παραλλαγή πρέπει να εξετασθεί.
Η εξέταση MTHFRμπορεί να ζητηθεί μερικές φορές μαζί με άλλες εξετάσεις κληρονομούμενου κινδύνου για θρομβωτικά επεισόδια όπως οι εξετάσεις για μεταλλάξεις του παράγοντα VLeidenή της προθρομβίνης 20210 οι οποίες βοηθούν στην αξιολόγηση του συνολικού κινδύνου ανάπτυξης θρόμβων στο αίμα.
Αν και η MTHFRεξέταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διερευνηθεί η αιτία της αυξημένης ομοκυστεΐνης, η αξία της μέτρησης της ομοκυστεΐνης δεν είναι ξεκάθαρη. Ενώ υπάρχουν δεδομένα από ορισμένες μελέτες που υπονοούν ότι τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης συμβάλλουν στον κίνδυνο ανάπτυξης CVDή/και θρόμβωσης, μια άμεση συσχέτιση δεν έχει ακόμη αποδειχθεί. Η εξέταση της ομοκυστεΐνης δεν συνίσταται ακόμη ως εξέταση ρουτίνας καρδιακών δεικτών. Επιπλέον, η χρήση των επιπέδων ομοκυστεΐνης για την αξιολόγηση του κινδύνου ανάπτυξης CVD, περιφερικής αγγειοπάθειας και εγκεφαλικούείναι υπό αμφισβήτηση αυτή τη στιγμή καθώς αρκετές μελέτες δεν έχουν δείξει όφελος στη μείωση του κινδύνου σε ανθρώπους οι οποίοι ακολούθησαν αγωγή με φυλλικό οξύ και συμπληρώματα βιταμίνης Β και μείωσαν τα επίπεδα ομοκυστεΐνης.
Πότε ζητείται;
Η εξέταση MTHFRμπορεί να ζητηθεί μερικές φορές όταν κάποιος έχει αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, ιδιαίτερα όταν έχουν προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό πρώιμης CVDή θρόμβωσης. Ενίοτε μπορεί να ζητηθεί όταν κάποιος στενός συγγενής φέρει γενετικές παραλλαγές στο γονίδιο MTHFR.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της εξέτασης;
Μόνο ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων αυξημένης ομοκυστεΐνηςοφείλονται σε κληρονομούμενη γενετική αιτία. Απ’ αυτές τις περιπτώσεις, η πλειοψηφία οφείλεται στους πολυμορφισμούς MTHFRC677TandA1298C.
Εάν κάποιος έχει δύο αντίγραφα (ομοζυγώτης) του MTHFRC677Tή ένα αντίγραφο C677Tκαι ένα A1298C, τότε είναι πιθανό τα αυξημένα επίπεδα να οφείλονται σε αυτές τις κληρονομούμενες γενετικές παραλλαγές ή ότι συμβάλλουν σε αυτά.
Δύο αντίγραφα του MTHFRA1298Cσυνήθως δεν συνδέονται με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης.
Εάν η εξέταση MTHFRαποβεί αρνητική, τότε οι πολυμορφισμοί C677TandA1298Cδεν ανιχνεύθηκαν και τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης οφείλονται πιθανότερα σε άλλη αιτία. Άλλες πιο σπάνιες MTHFRγενετικές παραλλαγές δεν θα ανιχνευθούν με το συνήθη τρόπο εξέτασης MTHFR.
Οι φορείς γενετικών παραλλαγών ταυτόχρονα στο γονίδιο MTHFRκαι σε άλλους παράγοντες πήξης, όπως οι μεταλλάξεις Παράγων VLeidenή PT20210, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης θρομβώσεων.
Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω;
Οι έχοντες αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνηςμπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης πρώιμης CVDή/και θρόμβωσης, αλλά πολλοί, συμπεριλαμβάνοντας και τους φορείς πολυμορφισμών του γονιδίου MTHFRδεν θα αναπτύξουν ποτέ CVDή/και θρόμβωση. Ο ρόλος της ομοκυστεΐνης στην αξιολόγηση του καρδιακού κινδύνου είναι ακόμη κάτω από διερεύνηση.
Εκτός των πολυμορφισμών στο γονίδιο MTHFR, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, όπως ανεπάρκεια στις βιταμίνες Β6, Β12 ή/και στο φυλλικό οξύ: αυτές οι βιταμίνες απαιτούνται για τον μεταβολισμότης ομοκυστεΐνης.
Αναφορικά με τους πολυμορφισμούς του MTHFR, η C677Tπαραλλαγή έχει ως αποτέλεσμα την υποκατάσταση του αμινοξέος αλανίνη από βαλίνη στην πρωτεϊνική ακολουθία. Η παραλλαγή A1298Cέχει ως αποτέλεσμα την υποκατάσταση του αμινοξέος γλουταμινικό οξύ από αλανίνη. Η C677Tυποκατάσταση βαλίνης οδηγεί σε λιγότερο ενεργή μορφή του ενζύμουMTHFR.
Ορισμένες μελέτες έχουν υποδείξει συσχέτιση των πολυμορφισμών MTHFRκαι αυξημένου κινδύνου για συγγενείς ανωμαλίες νευρικού σωλήνα, προεκλαμψίακαι ορισμένους καρκίνους, αλλά η εξέταση δεν χρησιμοποιείται κλινικά για αυτές τις καταστάσεις.
Το ένζυμο MTHFRείναι σημαντικό για το μεταβολισμό του φυλλικού οξέος. Εξαιτίας αυτού, οι φορείς πολυμορφισμών του MTHFRοι οποίοι λαμβάνουν αγωγή η οποία επηρεάζει τον μεταβολισμό του φυλλικού οξέος, όπως η μεθοτρεξάτη, μπορεί να είναι πιο πιθανό να υποστούν τοξικές παρενέργειες του φαρμάκου. Μια εξέταση MTHFRλοιπόν μπορεί να ζητηθεί για ασθενή υπό αγωγή μεθοτρεξάτης ώστε να ρυθμιστεί η δοσολογία και να μειωθεί η τοξικότητα.
Μεταλλάξεις στο γονίδιο MTHFRαποτελούν σπάνια αιτία ομοκυστινουρίας, μιας πάθησης που οφείλεται σε ελαττωματικό ένζυμο του μεταβολισμού της μεθειονίνης και έχει ως αποτέλεσμα εξαιρετικά αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα και στα ούρα καθώς και ποικιλία από επιπλοκές. Η πιο συνήθης αιτία αυτής της πάθησης είναι η ανεπάρκεια στο ένζυμο β-συνθάση της κυσταθειονίνης (CBS). Οι MTHFRμεταλλάξεις που προκαλούν ομοκυστινουρία δεν ανιχνεύονται με τη συνήθη εξέταση MTHFR.
