Πώς χρησιμοποιείται;
Πότε ζητείται;
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
Πώς χρησιμοποιείται;
Η εξέταση των CD4 και/ή των CD8 κυττάρων χρησιμοποιείται κυρίως για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοεπάρκειας (humanimmunodeficiencyvirus-HIV).Εάν κάποιος έχει διαγνωσθεί με HIV, γίνεται μέτρηση των CD4 κυττάρων των οποίων ο αριθμός εκφράζεται ως αριθμός κυττάρων ανά κυβικό χιλιοστό αίματος, ως εκατοστιαία αναλογία των CD4 κυττάρων, ή ως αναλογία CD4/CD8. Οι τιμές αυτές θα βοηθήσουν στην αξιολόγηση και στην παρακολούθηση της λοίμωξης από τον HIVκαθώς και την πορεία της νόσου.
Επειδή τα CD4 κύτταρα είναι ο κύριος στόχος του HIV, ο αριθμός τους θα μειώνεται καθώς ο HIVεξελίσσεται. Αφού τα CD4 κύτταρα καταστρέφονται γρηγορότερα από τους άλλους τύπους λεμφοκυττάρων και επειδή οι απόλυτοι αριθμοί τους μπορεί να διαφέρουν από μέρα σε μέρα, μερικές φορές είναι χρήσιμο να συγκρίνεται ο αριθμός των CD4 με τον αριθμό των άλλων τύπων λεμφοκυττάρων. Ενίοτε ο αριθμός των CD4 κυττάρων συγκρίνεται με τον συνολικό αριθμό των λεμφοκυττάρων και το αποτέλεσμα εκφράζεται ως επί τοις εκατό, ή ο αριθμός των CD4 κυττάρων συγκρίνεται με τον αριθμό των CD8 κυττάρων και το αποτέλεσμα εκφράζεται ως ο λόγος αυτών (CD4/CD8 ratio).
Τα αποτελέσματα μπορούν να δείξουν στο γιατρό σας πόσο ισχυρό είναι το ανοσοποιητικό σας σύστημακαι να προβλέψουν τον κίνδυνο επιπλοκών και εξουθενωτικών λοιμώξεων. Οι εξετάσεις αυτές είναι πιο χρήσιμες όταν συγκρίνονται με προηγούμενες εξετάσεις. Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την εξέταση του ιικού φορτίου HIV, η οποία μετρά το επίπεδο του HIVστο αίμα, για να προσδιοριστεί η εξέλιξη και η προοπτική της νόσου HIVκαι να παρακολουθηθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Ενίοτε, οι εξετάσεις αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην διάγνωση ή την παρακολούθηση άλλων καταστάσεων όπως το λέμφωμα, την μεταμόσχευση οργάνων και το σύνδρομο DiGeorge(βλ. συχνές ερωτήσεις #4).
Πότε ζητείται;
Οι εξετάσεις αυτές συνήθως ζητούνται μαζί με την εξέταση του ιικού φορτίου HIVως μέρος μιας πρώτης μέτρησης αναφοράς. Οι εξετάσεις συνήθως επαναλαμβάνονται κάθε δύο με οκτώ εβδομάδες μετά την έναρξη ή την αλλαγή της αντι-HIVθεραπείας. Εάν η θεραπεία δεν αλλάζει, τότε μπορούν να εκτελούνται κάθε τρεις με τέσσερις μήνες.
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Ο αριθμός των CD4 κυττάρων μπορεί να αποδοθεί ως απόλυτη τιμή, ως αναλογία προς τα CD8 κύτταρα, ή ως ποσοστό επί του συνόλου των λεμφοκυττάρων. Στον παρόν κείμενο χρησιμοποιούνται όλοι οι προηγούμενοι τρόποι έκφρασης του αριθμού των CD4 κυττάρων. Γενικά, ο αριθμός των CD4 κυττάρων μειώνεται κατά την εξέλιξη της νόσου του HIV. Κάθε προσδιορισμός του αριθμού των CD4 κυττάρων μπορεί να διαφέρει από τον προηγούμενο ακόμη και αν η κατάσταση της υγείας σας δεν έχει μεταβληθεί. Ο γιατρός σας θα λάβει υπόψη πολλαπλές μετρήσεις των CD4 κυττάρων και όχι μόνο μια μέτρηση και θα αξιολογήσει την τάση των μετρήσεων των CD4 κυττάρων με την πάροδο του χρόνου.
Εάν ο αριθμός σας των CD4 κυττάρων μειώνεται επί αρκετούς μήνες, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει να ξεκινήσετε ή να αλλάξετε την αντιρετροϊκή θεραπεία και/ή να ξεκινήσετε προφυλακτική θεραπεία για ευκαιριακές λοιμώξεις όπως πνευμονία από Pneumonocystiscarinii(Pneumonocystiscariniipneumonia- PCP) ή λοίμωξη από Mycobacteriumavium. Ο αριθμός των CD4 κυττάρων σας θα πρέπει να αυξηθεί ή να σταθεροποιηθεί εφόσον ανταποκριθεί ο οργανισμός σας στη αντι-HIVθεραπεία.
Σύμφωνα με τις οδηγίες των υπηρεσιών υγείας, η προληπτική θεραπεία θα πρέπει να ξεκινά όταν ένας ασυμπτωματικός HIV-θετικός ασθενής βρεθεί με αριθμό CD4 κυττάρων κάτω από 200 κύτταρα/mm3 αίματος. Ορισμένοι γιατροί υποστηρίζουν ότι η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινήσει νωρίτερα, στα 350 κύτταρα/mm3. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) θεωρεί πως άτομα που έχουν μολυνθεί από HIVκαι έχουν αριθμό CD4 κυττάρων κάτω από 200 κύτταρα/mm3, έχουν αναπτύξει AIDS(στάδιο ΙΙΙ λοίμωξης HIV), ανεξάρτητα από το αν έχουν ενδείξεις ή συμπτώματα.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
Ο αριθμός των CD4 κυττάρων τείνει να μειώνεται το πρωί και να αυξάνεται το βράδυ. Οξείες ασθένειες, όπως η πνευμονία, η γρίπη και η λοίμωξη με ιό του απλού έρπητα, μπορούν να προκαλέσουν προσωρινή μείωση του αριθμού των CD4 κυττάρων. Η χημειοθεραπεία έναντι του καρκίνου μπορεί να μειώσει δραματικά τον αριθμό των CD4 κυττάρων.
Ο αριθμός των CD4 κυττάρων δεν αντικατοπτρίζει πάντα το πως κάποιος ασθενής με HIVαισθάνεται και αντιδρά. Για παράδειγμα, μερικά άτομα με αυξημένο αριθμό CD4 κυττάρων ασθενούν και έχουν συχνές επιπλοκές, και κάποια άλλα με μικρότερο αριθμό CD4 κυττάρων παρουσιάζουν λιγότερες επιπλοκές και αντιδρούν καλύτερα.