Συνοπτικά
Γιατί πραγματοποιούνται αυτές οι εξετάσεις;
Για την εκτίμηση των αποθεμάτων σιδήρου στο σώμα.
Πότε πρέπει να πραγματοποιούνται οι εξετάσεις;
Αν ο γιατρός υποψιάζεται ότι μπορεί να υπάρχει έλλειψη ή πλεόνασμα σιδήρου στον οργανισμό.
Τι δείγμα χρειάζεται;
Δείγμα αίματος από φλέβα του βραχίωνα.
Τι προετοιμασία απαιτείται για τις εξετάσεις;
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει νηστεία για 12 ώρες πριν από κάποιες εξετάσεις σιδήρου. Σε αυτή την περίπτωση επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση νερού.
Το δείγμα
Τι εξετάζεται;
Ο σίδηρος αποτελεί ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που χρειάζεται σε μικρές ποσότητες για τον σχηματισμό φυσιολογικών ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC). Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τμήμα της αιμοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων που δεσμεύει το οξυγόνο από τους πνεύμονες και το μεταφέρει με την κυκλοφορία του αίματος σε άλλα μέρη του σώματος. Χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία καθώς και στην παραγωγή μικροκυτταρικών και υποχρωμικών ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μεγάλες ποσότητες σιδήρου μπορεί να είναι τοξικές για τον οργανισμό. Επίσης, η απορρόφηση μεγάλης ποσότητας σιδήρου με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση ενώσεων σιδήρου στα όργανα και στους ιστούς. Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό για το συκώτι, την καρδιά και το πάγκρεας.
Ο σίδηρος απορροφάται φυσιολογικά από τις τροφές τροφή και μεταφέρεται σε όλο το σώμα από την τρανσφερίνη, μία πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ. Περίπου το 70% του μεταφερόμενου σιδήρου ενσωματώνεται στην αιμοσφαιρίνη στο εσωτερικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Από το υπόλοιπο, το μεγαλύτερο μέρος είναι αποθηκευμένο στους ιστούς ως φερριτίνη ή ως αιμοσιδηρίνη ενώ μικρές ποσότητες χρησιμοποιούνται για την παραγωγή άλλων πρωτεϊνών όπως η μυοσφαιρίνη και μερικά ένζυμα.
Οι εξετάσεις σιδήρου προσδιορίζουν την ποσότητα του σιδήρου στον οργανισμό μετρώντας συγκεκριμένες ουσίες στο αίμα. Συχνά, ζητείται συνδυασμός εξετάσεων και τα αποτελέσματα τους συνεκτιμώνται ώστε να διευκολυνθεί η διάγνωση ή/και η παρακολούθηση της ανεπάρκειας σιδήρου ή της υπερσιδήρωσης.
Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να παρατηρηθεί σε περιπτώσεις ανεπαρκούς πρόσληψης σιδήρου, ανεπαρκούς απορρόφησης ή σε περιπτώσεις αυξημένων απαιτήσεων σε σίδηρο όπως στην εγκυμοσύνη ή στην οξεία ή χρόνια απώλεια αίματος. Η υπερσιδήρωση μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Οξεία υπερσιδήρωση μπορεί να συμβεί, ειδικά σε παιδιά, με τη λήψη δισκίων σιδήρου. Η χρόνια υπερσιδήρωση μπορεί να οφείλεται στην υπερβολική πρόσληψη σιδήρου, στην κληρονομική αιμοχρωμάτωση, σε πολλαπλές μεταγγίσεις αίματος, καθώς και σε άλλες καταστάσεις.
Πως συλλέγεται το δείγμα για τις εξετάσεις;
Το δείγμα αίματος συλλέγεται με φλεβοπαρακέντηση από φλέβα του βραχίονα.
Απαιτείται κάποια προετοιμασία ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα του δείγματος;
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει νηστεία για 12 ώρες πριν από κάποιες εξετάσεις σιδήρου. Σε αυτή την περίπτωση επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση νερού.
